ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

oru`enite napadi vrz glavnata `elezni~ka vrska kon Grcija gi izvr-
{uvale makedonskite voeni edinici, dodeka bugarskata vooru`ena
sila (Pettata armija) bila apsolutno nesposobna da go smiri ova podra~je.
Pred kapitulacijata na Pettata bugarska armija, germanskata
komanda, za da go popolni prostorot na Makedonija, izvr{ila pregrupirawe
na svoite sili. Kon krajot na avgust vo Srbija bile prefrleni
dve divizii. Eden del od niv se zadr`al vo Kumanovo, drugi delovi gi
zazele garnizonite vo Ohrid i vo Bitola. Vo isto~na Makedonija i po
dolinata na Vardar bile isprateni u{te dve divizii od grupata armii
„E“. Vo zapadna Makedonija bila zasilena i balisti~kata divizija
„Skenderbeg“. Na 8 septemvri 1944 godina vo Skopje bila formirana
Germanska komanda za Makedonija na ~elo so generalot [oerlen, so
zada~a na prostorot na Makedonija da organizira frontovska linija
za odbrana od sojuzni~kite sili, a potoa takov front da organizira vo
reonot na Belgrad.
Dejstvata vo operacijata „Nedela na staorcite“, onesposobuvawe
na `elezni~kiot i patniot pravec vo Makedonija od strana na britanskite
vozduhoplovni sili, zapo~nale na 1 septemvri 1944 godina.
Istiot den Tretata i Osmata brigada razbile edna okupatorska artileriska
baterija i izvr{ile pove}e napadi na `elezni~kata linija
Veles – Skopje. Na 1 septemvri 41-vata MNO divizija go blokirala
glavniot tunel na patot Prilep – Veles. Istovremeno, ^etvrtata brigada
go zapo~nala ~isteweto na oblastite Ko~ani – [tip – Strumica
od bugarskata okupatorska vojska. Operacijata „Nedela na staorcite“
vo zapadna Makedonija zapo~nala na 26 avgust 1944 godina, so ~istewe
na dolinata Ki~evo-Debar. Vo tekot na nedelata site komunikacii na
pravcite Ki~evo-Struga, Struga-Debar, Debar-Ki~evo i Debar- Gostivar
bile celosno prese~eni. Na 1 septemvri Prvata makedonska brigada
go zazela Ki~evo. Za aktivnostite i uspesite na makedonskite
voeni sili vo operacijata „Nedela na staorcite“ britanskite voeni
misii gi izvestuvale svoite centrali i postojano ja istaknuvale nivnata
borbenost i re{enost da se izborat za svojata sloboda.
Na 5 septemvri britanskite vozduhoplovni sili ja bombardirale
`elezni~kata linija Ki~evo-Struga, na 6 septemvri izvr{ile napad
na mostovite ju`no od Veles, na 7 septemvri vrz germanskite motorizirani
edinici na patot Prilep-Veles i vo Krivolak, a na 8 septemvri
ju`no od Skopje. So zavr{uvaweto na operacijata „Nedela na
staorcite“ zavr{ila prvata faza na povlekuvaweto na GAE od Grcija.
289