ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

Vo osvoenite teritorii Aleksandar naj~esto go zadr`uva postojniot
administrativen sistem: satrapiite se osnovni administrativni
edinici so koi upravuvaat satrapi, naj~esto Persijci, koi ja imaat civilnata
i voenata vlast (osven vo Lidija, kade {to e postaven Makedonec),
dodeka so finansiskata vlast rakovodat Makedonci. Makedonskite
vojskovoditeli so makedonska vojska ja kontroliraat osvoenata
teritorija.
Prvata bitka so „golemiot car“ Darej III se slu~uva kaj Is (333 g.
pr. n.e.). Dvi`ej}i se po krajbre`ieto na Mala Azija kon Sirija, Aleksandar
gi ostava bolnite vojnici vo gradot Is i prodol`uva da gi
goni Persijcite. No, Darej trgnuva so vojskata kon Kilikija, stignuva
vo Is i gi ubiva makedonskite vojnici. Aleksandar se vra}a i vo tesnecot
kaj Is, pome|u moreto i visokite planini, na rekata Pinar se
odigruva vtorata golema bitka pome|u Makedoncite i Persijcite.
Persiskata vojska e ogromna: te{ko vooru`eni pe{adinci, helenski
naemnici, kowanica; vojskata e pridru`uvana od beskraen karavan na
koli i baldahini so carskiot harem. Darej ne predviduva deka vakva
golema vojska ne mo`e da manevrira vo tesniot prostor na rekata; za
razlika od nego, genijalniot strateg Aleksandar vo od ja postrojuva
vojskata vo nov borben red, ne dozvoluvaj}i mu na Darej da go napadne
od grb. Makedonskata vojska ja pregazuva rekata i navaluva so stra{en
udar; Aleksandar se nafrla na bornata kola na Darej; te`ok e sudirot
pome|u makedonskata falanga i helenskite naemnici, a od druga strana,
levoto krilo so makedonskiot vojskovoditel Parmenion se bori
protiv persiskata kowica. Persijcite se obeshrabreni koga go gledaat
svojot car kako bega od bojnoto pole. Aleksandar ne trgnuva vedna{
vo potera po Darej, tuku £ pomaga na svojata falanga, a po zavr{uvawe
na bitkata go goni carot do docna vo no}ta. Darej uspeva da se spasi, no
Aleksandar gi zaplenuva negovata borna kola, lakot, {titot i nametkata
i se vra}a vo persiskiot voen logor kade e i zaplenetoto semejstvoto
na Darej, `enata i decata; Aleksandar se odnesuva so dostoinstvo
sprema caricata-majka i nejzinite }erki. Parmenion e ispraten vo
Damask za da go zapleni ogromnoto persisko bogatstvo. @rtvite na
persiska strana se ogromni, spored Ptolemaj, okolu 100.000 vojnici, a
od makedonska strana – 300 pe{adinci i 150 kowanici. So ovaa bitka
Aleksandar gi osvojuva prednoaziskite zemji na Persiskoto Carstvo.
Slednoto osvojuvawe e utvrdeniot grad Tir, kade {to Aleksandar
saka da prinese `rtva na vrhovniot fojnikiski bog Melkart (Herakle).
Gradot, smesten na ostrov, odbiva da se predade, smetaj}i na
44