ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

2. Makedonija za vreme na Konstantin I (306–337)
i negovite naslednici
Vo voenite presmetki pome|u tetrarhiskite vladeteli, kako neprikosnoveni
lideri na Zapadot i Istokot se nametnale Konstantin I
(306–337) i Licinij (308–324). Vo tekot na 317 g. Konstantin uspeal da
ja nametne vlasta na pogolemiot del od Balkanot, vklu~itelno i vo
Makedonija. Koncentracijata na politi~kata i voenata vlast vo
novoto sedi{te Tesalonika, kako i primenata na tolerantnata religiska
politika, zasnovana na Milanskiot edikt od 313 g., mu obezbedile
na Konstantin I brzo da gi konsolidira poziciite vo Makedonija.
Crkovnite avtori go akcentiraat faktot deka Makedoncite,
kako i drugite narodi, mo`ele slobodno da ja po~ituvaat svojata vera,
blagodarenie na Konstantin I.
Izdignuvaweto na Konstantin kako nesporen vladetel vo Imperijata,
po superiornata pobeda nad Licinij (324 g.), bilo prosledeno
so zaokru`uvaweto na administrativnite i religiskite reformi. Toa
direktno se odrazilo vrz izdignuvaweto na administrativniot status
na Makedonija i nejzinoto promovirawe vo dioceza vo 325 g. Zgolemeniot
politi~ki status na Makedonija bil prosleden i so nejzinoto
raste~ko zna~ewe vo religiskata politika, manifestirano preku
presti`nata pozicija na makedonskite episkopski centri pri utvrduvaweto
na dogmatskoto definirawe na hristijanstvoto na Vselenskiot
sobor vo Nikeja (325 g.).
So tendencija da go obezbedi edinstvoto vo slo`eniot region na
Balkanot, Konstantin I, neposredno pred smrtta, ja inkorporiral Makedonija
kako dioceza vo ramkite na novoformiranata centralna prefektura
Italija–Ilirik–Afrika. Me|utoa, mo{ne brzo i so seta
`estina se projavila neodr`livosta na edinstvoto na Rimskata Imperija
vo dinasti~kiot sudir pome|u sinovite na Konstantin, koi gi
sprotivstavile razli~nite politi~ki i ideolo{ki koncepcii na
Zapadot i Istokot. Vakvite tendencii posebno se reflektirale vrz
Makedonija koja, vleguvaj}i vo politi~ko-ideolo{kata orbita na
Zapadot, se na{la na samata granica na novite sferi na vlijanie.
Cvrsto zastanuvaj}i zad Nikejskata dogma i zad poziciite na
Zapadnata crkva, Makedonija ne otstapuvala od crkovnata opredelba
nitu vo periodot na dominacijata na arijanstvoto za vreme na samostojnoto
vladeewe na imperatorot Konstancij II (337–361), nitu pri
kratkotrajniot obid na imperatorot Julijan (361–363) da go restavri-
74