ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

so sudska vlast. Aleksandar III vospostavuva izmenet oblik na staroto
ureduvawe – apsolutna monarhija, karakteristi~na za periodot na dijadosite:
voljata na basilevsot e najvisok zakon. Za vreme na vtorata
makedonska dinastija Antigonidi, povtorno se vra}a staroto ureduvawe
– tradicionalnata monarhija. Vsu{nost, Makedoncite ne se podanici
na dr`avata, tuku se gra|ani na dr`avata. Vo anti~kite izvori i
vo oficijalnite dokumenti (voeni sojuzi, sklu~uvani pome|u Makedoncite
i helenskite polisi), ovie gra|ani se zapi{ani kako „Makedonci“,
a imeto na dr`avata kako „zaednica na Makedoncite“.
Makedonskiot basilevs e vrhoven vojskovoditel, prvosve{tenik
i sudija. Vladetelot ja predvodi vojskata i sekoga{ se bori vo prviot
boen red; za signalizacija vo bitkite koristi belo, purpurno i crveno
zname. Aleksandar III, pak, kako znak za borba koristel crveno zname
raspnato na vrvot od sarisa.
Vladetelskite insignii, ednakvi za site makedonski vladeteli,
se: bela lenta, kausija, dijadema, purpurna obleka, `ezol, pe~at. Belata
lenta se nosela na glavata, imala dva kraja zavrzani na tilot (na
ovoj na~in e pretstaven likot na oktodrahmata na Aleksandar I Filhelen
i na tetradrahmata na Filip II). Lentata se vrzuvala i okolu poznatata
makedonska kapa kausija, koja imala uloga na kruna. Makedonskite
vladeteli nosele i metalna dijadema (spored materijalnite naodi
vo Vergina i vo Beroja). Najpoznata e zlatnata dijadema, za koja se
pretpostavuva deka mu pripa|a na Filip II, no i prethodnite basilevsi
se kitele so dijademi (likovite na Aleksandar I i Filip II na moneti).
Konstantin VII Porfirogenit zapi{al deka makedonskite vladeteli
se oven~uvaat so ko`a od lav {to ja imaat kako kruna i ukras (monetata
na Aleksandar Makedonski). Za vreme na posledniot makedonski
basilevs Persej se govori za purpurnata obleka i oru`jeto na Makedoncite,
odneseni kako plen vo Rim. Makedonskiot vladetel zape~atuva
dokumenti so prsten-pe~at (spored Diodor i Plutarh, {esnaesetgodi{niot
Aleksandar e ~uvar na carskiot pe~at, dodeka tatko mu go
opsaduva Bizantij; spored Arijan, Aleksandar ispra}a `ito za vojskata
na Nearh i go zape~atuva so prstenot; Diodor, Justin i K. Ruf zapi-
{ale deka Aleksandar mu go predal svojot prsten na Perdika). Makedonskite
vladeteli nosat i sve~eno oru`je so koe se zakopuvaat vo
carskite grobnici-mogili (primer e mogilata vo Vergina).
Basilevsot-sve{tenik pred sekoe politi~ko dejstvuvawe ili na
po~etokot na gozbite za vreme na verskite praznici prinesuva `rtvi
vo imeto na narodot – prostasija, a koga doa|a vo nekoj grad e do~eku-
24