ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

tomvri vnimatelno go sledel G[ na makedonskata vojska i prezemal
soodvetni merki. G[ pobaral od site {tabovi i edinici da gi zasilat
napadite vrz komunikaciite, da se spre~uva povlekuvaweto na germanskite
koloni kon sever i nivno razbivawe. Vo taa zada~a osobeno bile
anga`irani 41-vata i 42-rata divizija na makedonskata vojska.
Zaradi ~estite i golemite zagubi vo `iva sila, na 26 oktomvri
Komandata na GAE im naredila na komandite na korpusite da se ograni~i
prevozot so `eleznicata. Poslednite edinici na GAE od Grcija
duri na 1 noemvri 1944 godina ja minale jugoslovensko-gr~kata granica.
Komandantot zadol`en za Jugoistokot li~no £ naredil na za{titnicata
na germanskite sili pri povlekuvaweto da gi razurne site
objekti na site pravci, bez ogled na nivnoto zna~ewe od voen aspekt, a
vo prv red potpolno da bide onesposobena `elezni~kata linija Solun
– Skopje – Kosovska Mitrovica. Za taa zada~a na za{titnicata £ bile
pridodadeni pioneri i oklopen voz i voz koj{to, pri zaminuvaweto,
so ~eli~en plug ja razoruval prugata.
Vo soglasnost so dogovorot me|u Tito i Dimitrov vo Moskva, na
23 septemvri 1944 godina vo Peh~evo bil potpi{an dogovor so koj se
ovozmo`ilo vo operaciite za osloboduvawe na Makedonija da u~estvuva
i bugarskata Ote~estveno-frontovska armija. Ovaa spogodba od makedonska,
odnosno od jugoslovenska strana, pokraj generalot Mihailo
Apostolski i Bane Andreev, ja potpi{al i Svetozar Vukmanovi}-Tempo,
pretstavnik na Vrhovniot {tab na NOVJ, a od bugarska strana ja
potpi{ale generalot Keckarov i trojca oficeri. Na razgovorite
prisustvuval i generalot Pavle Ili}, na~alnik na Glavniot {tab na
Makedonija.
Operaciite za kone~noto osloboduvawe na Makedonija zapo~nale
vo oktomvri 1944 godina. Glavniot {tab i edinicite na NOV i
POM od oktomvri 1944 godina vlegle vo sostavot na jugoslovenskata
vojska i go dobile oficijalniot naziv Narodnoosloboditelna vojska
na Jugoslavija (NOVJ). Vo zavr{nite operacii za osloboduvaweto na
Makedonija makedonskata vojska go imala sledniot raspored: vo isto~na
Makedonija dejstvuval Bregalni~ko-strumi~kiot korpus so 50-tata
divizija na prostorot Berovo–Peh~evo–Del~evo, a so 51-vata divizija
vo reonite na Strumica i na Radovi{; 16-tiot korpus, odnosno Kumanovskata
divizija dejstvuvala vo reonite na Kriva Palanka, Kumanovo,
Bujanovac i Skopska Crna Gora, a 42-rata divizija dejstvuvala na
prostorot Skopje–Veles–Suva Gora; vo ju`niot i vo zapadniot del na
Makedonija dejstvuval 15-tiot korpus i toa 41-vata divizija vo reonot
291