ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

sovetska intervencija vo Jugoslavija, koj predizvika bolni vnatre{ni
politi~ki represii. Sepak, sudirot na Josip Broz i na Jugoslavija so
Stalin i so SSSR i so zemjite {to gi poddr`aa vo 1948 godina ima{e
i ne{to pozitivno za Jugoslavija. Na ekonomski plan toa be{e
poddr{kata od zapadnite zemji, a na politi~ki pomestuvaweto kon
izvesni demokratski procesi vo demokratskiot razvoj, za razlika od
onie vo zemjite na „narodnata demokratija“. No, posledicite bea
daleku ponepovolni za Makedonija, zatoa {to im be{e staven kraj na
nade`ite za integralno re{avawe na makedonskoto nacionalno pra-
{awe.
Nebuloznata politi~ka situacija i oscilaciite vo Jugoslavija
ja nalo`ija potrebata jugoslovenskoto op{testvo da se potpira na
„doverlivata“ struktura, odnosno vrz ~lenovite na KPJ. Toa go predizvika
zgolemuvaweto na partiskiot, administrativniot i osobeno
na policiskiot aparat. Partiskite funkcioneri, kako „najpodobni“,
gi zazemaa klu~nite funkcii i vo partiskiot i vo dr`avniot aparat.
Za podobra kontrola vo lokalnata vlast vo Makedonija, vo tekot na
1949 godina bea obnoveni oblasnite odbori, ukinati vo 1945 godina.
Prviot kongres na KPM od 1948 godina gi zacementira partiskata
hegemonija i ideologija vo site sferi, iako negovoto odr`uvawe be{e
najavuvano kako nu`nost da se „verificira“ antistalinisti~kiot
kurs i da se sozdade prostor za politi~ka presmetka so silite {to go
poddr`uvaa. Kongresot povolno gi tretira, no i gi predimenzionira
dostignuvawata vo NOB i sozdavaweto na makedonskata dr`ava, kako i
ona {to be{e napraveno potoa, no ostana nedore~en za mnogu
pra{awa, a osobeno za demokratijata, koja samo formalno e spomenuvana
vo kongresnite dokumenti.
Sepak, ne izmina mnogu vreme za da se konstatira deka konstituiraweto
na cvrstata vlast ne e dovolno za ekonomskiot razvoj na zemjata.
Toa go poka`a zaostanuvaweto vo razvojot na stopanstvoto. Nabrzo
be{e sfateno deka treba ne{to da se menuva vo postojnite proizvodstveni
odnosi i deka treba da se obezbedi pogolema avtonomija na
samite proizvoditeli i pri nivnoto raspolagawe so rezultatite od
trudot. Be{e nu`no da se zapo~ne proces na prestruktuirawe na glomaznite
glavni i generalni direkcii vo koi bea opfateni proizvodnite
pretprijatija. Zatoa, po 1948 godina i vo tekot na 1949-tata, kako
klu~no pra{awe se postavi prestruktuiraweto na proizvodstvoto.
Be{e o~igledno deka administrativno-centralisti~kiot sistem na
upravuvawe i rakovodewe ne mo`e da se zadr`i dolgo, osobeno ne vo
322