ISTORIJA NA MAKEDONSKIOT NAROD

porazvienite republiki, bidej}i tie gi diktiraa pazarni ceni koi, ne
retko, bea povisoki od svetskite. Osven toa, tie opredeluvaa koi
pretprijatija {to da proizveduvaat. Za nerazvienite republiki i
Pokrainata Kosovo be{e osnovan poseben fond ~ii sredstva bea, ne
retko, neracionalno koristeni.
4. Raspadot na SFRJ i osamostojuvaweto na
Republika Makedonija
Kon krajot na sedumdesettite godini SFRJ zapadna vo najslo`enata
politi~ka i ekonomska kriza. Nejziniot raspad be{e navestuvan
i porano, no se ~ini deka ve}e ja dostigna kulminacijata. Sepak, i od
ovaa vremenska distanca, s¢ u{te e te{ko to~no da se utvrdat site
pri~ini i da se locira po~etokot na raspadot na SFR Jugoslavija.
Jasno e samo toa deka problemite ne ja odminaa Makedonija tuku naprotiv,
tie ovde bea najizrazeni.
Vo po~etokot na maj 1980 godina, koga zamina tvorecot na povoena
Jugoslavija – Tito, iako be{e vovedeno kolektivno Pretsedatelstvo
vo dr`avata i vo SKJ, tie organi ne mo`ea da se snajdat i uspe{no
da ja vodat dr`avata koja ostana bez dotoga{niot neprikosnoven
avtoritet. Titovoto ime u{te desetina godini be{e upotrebuvano
kako sinonim na idninata i kako obedinuva~ko logo na dr`avata, no s¢
pojasno stanuva{e deka nejze £ pretstoi raspa|awe. Letoto 1980 godina
ekonomskata nestabilnost kulminira{e so najgolemata inflacija vo
povoena Jugoslavija, od 45%. Opa|a{e `ivotniot standard, se zgolemuva{e
nezadovolstvoto i porasna nacionalnata netrpelivost. Po dolgi
nedorazbirawa, nategawa i diskusii koja republika da predlo`i pretsedatel
na Jugoslovenskata vlada, vo po~etokot na 1989 godina za pretsedatel
na Vladata be{e izbran Ante Markovi}, po nacionalnost
Hrvat. Treba da se konstatira deka Markovi} so nekolku vladini liberalni
i reformski potezi do izvesen stepen ja vrati doverbata kaj
narodot. Negovata politika be{e bezrezervno poddr`ana vo Makedonija.
Sepak, republikite koi podolgo vreme se podgotvuvaa za osamostojuvawe
(Slovenija i Hrvatska), nezadovolni od toa {to voop{to i
se slu~i izborot na premier, mu ja otka`aa doverbata i odbija da gi
uplatuvaat obvrskite kon federacijata. Srbija, pak, kako odgovor na
toa, izvr{i upad vo platniot promet, prisvojuvaj}i golema suma
327