27.06.2013 Views

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

II Beynəlxalq konfrans<br />

Mustafayev Məhəmmədəli<br />

Lənkəran Dövlət <strong>Universiteti</strong><br />

ÇAĞDAġ ƏDƏBĠYYAT TARĠXÇĠLĠYĠMĠZ VƏ XIX ƏSR<br />

AZƏRBAYCAN ƏDƏBĠYYATININ TƏDQĠQĠNĠN YENĠ<br />

ĠSTĠQAMƏTLƏRĠ<br />

Milli mənəvi dəyərərin, klassik irsin öyrənilməsi bu gün aktual bir məsələ<br />

kimi qarşıya çıxır. Ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslığın əsas vəzifəsi klassik və<br />

müasir ədəbi təcrübəni öyrənmək, ədəbi-tarixi prosesin, müasir ədəbi yaradıcılığın<br />

elmi texnologiyalarını müəyyənbşdirməkdir. Нər bir xalqın çağdaş ədəbiyyatı öz<br />

yaradıcılıq axtarışlarmda yeni nailiyyətlər əldə etmək üçün öz tarixi keçmişinə<br />

müraciət edir, ədəbi ənənələrə hörmətlə yanaşır, bu zəmində formalaşır və dünya<br />

ədəbiyyatı arenasına öz milli kaloriti, fərdi xüsusiyyətləri ilə çıxır.<br />

Bu cəhətdən Azərbaycan klassik ədəbiyyatının zəngin tarixi keçmişi, böyük<br />

ədəbi simaları mövcuddur. Milli ədəbiyyatının müxtəlif dövrlərini, onun ayrı-ayrı<br />

ədəbi simalarmın yaradıcılığını tədqiq etmək ciddi bir vəzifə kimi meydana çıxır.<br />

XIX-XX yüzilliklərdə tənqid və ədəbiyyatşünaslığımız milli ədəbiyyatın elmi<br />

tarixini yaratmaqla, özü də bir elm kimi formalaşıb, ədəbi-tarixi ənənələrini<br />

yaradıb. Müstəqil yanaşmalar, müasir ədəbi konsepsiyalar, yeni elmi<br />

texnologiyalar ədəbi-nəzəri fikrimizi müasir ədəbi-tarixi prosesin nüfuzlu bir<br />

sahəsinə çevirib. Klassik irsin dəyərlən-dirilməsində çağdaş Avropa və dünya<br />

ədəbiyyatşünaslığmın nəzəri bazasına əsaslanmaq, əvvəlki dövrlərin klassik irs<br />

təliminə qiymət vermək bugünkü ədəbiyyatşünaslığın əsas problembrindən<br />

biridir: «Ədəbiyyat tarixinin yenielmi konsepsiyalarının hazırlanması yollarında<br />

yeni təfəkkürə və baxışa əsaslanan tarixilik axtarışlarında biz ömrümüzü mümkün<br />

qədər inkarçılıq təsirindən qorunmalıyıq; inkar yox dərketmə, təhlil yolu ilə<br />

getməliyik...milli ədəbiyyatın elmi tarixinin yaradılması uzunmüddətli bir<br />

prosesdir. О bir sıra zəruri mərhərdən keçməlidir.Ədəbiyyathünaslıq müəyyən<br />

tədqiqat ideyalarmı, metodoloji istiqamətbri və prinsipbri işbyib hazırlamalıdır»<br />

(1)<br />

Digər tərəfdən, müasir ədəbi-tarixi prosesin vəziyyətini qiymət-bndirmək,<br />

onun gələcək inkişaf yollannı müəyyənbşdirmək üçün klassik irsimizin, о<br />

cümlədən yeni dövr ədəbiyyatının ədəbi ənənələrini yaxşı öyrənmək lazımdır.<br />

Müasir tənqid və ədəbiyyatşünaslıq sovet dövrü ədəbi irsini elmi tədqiqat<br />

predmeti kimi götürərkən, ancaq Qərbi Avropa ədəbiyyatşünaslığının mövqeyi və<br />

dəyərləndirmələri ilə kifayətnməməlidir. Çünki Qərbi Avropa ədəbi-nəzəri<br />

fikrində sovet ədəbiyyatına və ədəbiyyatşünaslığına münasibətdə sırf ideolojisiyasi<br />

amillər az rol oynamayıb. Əgər sovet ədəbiyyatı anlayışı kimi qəbul<br />

etdiyimiz bir dövrün ədəbi-nəzəri və bədii fikrini çoxəsrlik mədəniyyətimizin bir<br />

parçası, ayrılmaz tərkib hissəsi kimi qəbul ediriksə, həmin dövrün<br />

257

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!