27.06.2013 Views

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

II Beynəlxalq konfrans<br />

Amerika Milli Təhlükəsizlik və Kəşfiyyat Şurasının hazırladığı sənədə əsasən,<br />

2020-ci ilə qədər din faktoru insanların həyatında çox əhəmiyyətli rol<br />

oynayacaqdır. Bu faktoru nəzərə alan və ciddi analiz edən həmin sənəd İslam<br />

dünyası üçün ―Yeni bir Xilafət Modeli‖ irəli sürməkdədir. ―Yeni bir Xilafət<br />

Modeli‖nin necə işləyəcəyinin də ipuclarını özündə birləşdirən sənəddə, bütün<br />

İslam dünyasını ―tək bir mərkəz və otoritar qurum‖ ətrafında cəmləşdirməyi<br />

qarşısına məqsəd qoyduğuna diqqəti çəkmək istənilir.<br />

Zbiqnev Bjezinski, ―Seçim‖ <strong>kitab</strong>ında Qlobal Xaosu diqqətdən keçirərkən,<br />

Avrasiyanın önəmini xüsusi diqqətlə vurğulamışdır: ―Soyuq Müharibə<br />

zamanında Avrasiya, hegomoniya mübarizəsinin tam mərkəzindəydi. Buraya<br />

hakim olan, qlobal mənada güc əldə etmiş olacaqdır‖. Soyuq Müharibədən<br />

sonra da, göründüyü kimi Avrasiyanın bu önəmi qətiyyən azalmamış, əksinə<br />

artmışdır. Amerika o dönəmlərdə həyata keçirdiyi taktikaları bir kənara<br />

qoymadan, qloballaşma prossesinin, bu günün şərtlərinə uyğun yeni-yeni<br />

strategiyalar hazırlayır və onları reallaşdırmaqda davam edir. Qlobal Balkanlar<br />

Layihəsi də onlardan biridir. [7]<br />

Qlobal Balkanlar layihəsinin sərhədləri<br />

Soyuq Müaribə dönəmindən bu günə qədər qalmış, strateji layihələrdən biri<br />

də Böyük Orta Şərq Layihəsidir. ABŞ bu layihənin üzərində müəyyən<br />

dəyişikliklər edərək, inkişaf etdirərək, yeni və dünyanın daha böyük<br />

ərazisini əhatə edəcək Qlobal Balkanlar layihəsini hazırlamışıdr. Zbiqnev<br />

Bjezinskiyə görə terrorizmə qarşı müharibə elan edilməsi, dar görüşlülüyün<br />

əlamətidir. Bu mənada ki, düşmənin konkret bir tərifi yoxdur. Ən vacibi də<br />

Avrasiyanın Avropa və Uzaq Şərq arasındakı bölgədə geopolitik tarazlığın<br />

qorunması artıq baş verən dövlətlərarası siyasi çəkişmələrə cavab vermir.<br />

Bilindiyi kimi buranın əhalisinin böyük əksəriyyəti müsəlmandır. Coğrafi<br />

olaraq bu regiona diqqət edilsə, xəritədə kiçik Balknalar yarımadasına<br />

bənzəyir. Ona görədə Avrasiyanın bu alt regionuna ―Qlobal Balkanlar‖ da<br />

deyilməkdədir. ―Qlobal Balkanlar‖ bölgəsinin sərhədləri, Süveyş kanalından<br />

başlayıb, Rus-Kazak sərhədinə, oradan isə Cənubi Əfqanıstan sərhədlərinə<br />

qədər uzanıb gedir. Böyük Orta Şərq layihəsindən fərqli olaraq, Şimali<br />

Afrika ―Qlobal Balkanlar‖ layihəsinin xaricindədir Zbiqnev Bjezinskiyə görə<br />

ABŞ bölgədə kütləvi qırğın silahlarının məhv edilməsi və terrorizmə qarşı<br />

mübarizə üçün uzun müddətli bir fəaliyyət göstərməlidir. Bu regionun<br />

qarşıdakı illərdə çox təhlükəli olacağı düşünülməkdədir. Bölgə partlayıcı<br />

potensialı ilə dünyanı bir xaosa sürükləyə bilər. [4, s.15-20; ]<br />

Dünya Neft rezervlərinin 68%-i, Təbii Qaz ehtiyatının isə 41%-i Qlobal<br />

Balkanlar adlandırılan regionunun payına düşməkdədir. Burada Dünya Neftinin<br />

32%-i, Təbii Qazıın 15%-i istehsal edilməkdədir. ABŞ üçün regionun bu<br />

dərəcədə əhəmiyyətli olmasının altında yatan həqiqi səbəb də, məhz bu yer<br />

altı təbii ehtiyatlardır. Əlavə olaraq onu da xüsusi qeyd etmək lazımdır ki,<br />

517

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!