27.06.2013 Views

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

II Beynəlxalq konfrans<br />

Uşaq nəsrinin mükəmməl bədii nümunəsi olan‖ Bir gəncin manifesti‖<br />

əsərində gəncliyə nümunə ola biləcək obrazlardan biri də Mərdan surətidir.<br />

Vaxtilə tənqidin ―ədəbiyyatımızın parlaq uğuru‖.<br />

[ 8, s.493] adlandırdığı Mərdan obrazı yüksək mənəviyyatı, mütərəqqi amalları<br />

ilə uşaq və gənclərin formalaşmasında, mənəvi cəhətdən yetkinləşməsində böyük<br />

əhəmiyyət kəsb edir. Yazıçı Mərdanın və onun ailəsinin timsalında zülm və<br />

işgəncələr altında yaşayan, lakin bu vəziyyətlə barışmayan insanların ümid və<br />

həsrətlərini, işıqlı arzularını qələmə almışdır. Uşaq və gənclərin əsl insan kimi<br />

tərbiyə edilməsi işində bu obraz böyük emosional təsir gücünə malikdir.<br />

Uşaq ədəbiyyatının əsas mənbələrindən biri olan klassik ədəbiyyatdan yeni<br />

ideyalar aşılamaq üçün geniş istifadə etmək çox zəruri məsələdir. Klassik irsdən<br />

istifadə etməklə yaranan əsərlər uşaqları klassiklərimizin yaradıcılığı, onların<br />

şəxsiyyətləri, dövrü, mütərəqqi ideyaları ilə tanış etməklə bərabər, onları<br />

klassiklərin öz əsərlərini oxumağa da həvəsləndirir, onların yaradıcılıqlarına<br />

maraq oyadır, uşaqların mütaliə həvəsini artırır.<br />

Klassik ədəbiyyatdan istifadə etmək müasir təlim-tərbiyə işinin əsas<br />

tələblərindən biridir. Bu tələbi nəzərə alan böyük pedaqoq Mir Cəlal Nizami<br />

mövzuları əsasında uşaqlar üçün ―Fitnə‖, ―Kərpickəsən‖, ―Xeyir və Şər‖<br />

hekayələrinin uşaqların mənəvi cəhətdən formalaşmasında, onlarda müsbət<br />

sifətlərin tərbiyə olunmasında əhəmiyyətli rolu vardır.<br />

Mir Cəlal ―Xəmsə‖ mövzularını uşaqların başa düşəcəkləri səviyyədə<br />

sadələşdirmiş və onları müasirlik əhval-ruhiyyəsi ilə uyğunlaşdırmışdır. Bu<br />

hekayələrdə süjet sadəliyinə, məzmun aydınlığına, dil və təsvir üsulunun<br />

gözəlliyinə, tərbiyəvi nəticələrin hadisələrlə bağlılığına xüsusi fikir verilmişdir.<br />

Mir Cəlalın zəngin bədii yaradıcılığında mühüm yer tutan hekayəçilik<br />

fəaliyyətindən bəhs edən böyük tədqiqatçı alim Məmməd Arif yazırdı: ‖Mir Cəlal<br />

mahir bir hekayə ustasıdır;onun hekayələri əksəriyyətlə yığcam və ibrətlidir.<br />

Yazıçı hər bir hekayəsində müəyyən ibrətli bir hadisədən bəhs edir və tərbiyəvi<br />

nəticə çıxarmağı oxucunun öz öhdəsinə buraxır‖.[1, s.493]<br />

Mir Cəlalın ―Aqil‖, ―Qorxu‖, ―Oğul‖, ―İki rəssam‖, ―Buz maşını‖,<br />

―Gülbəsləyən qız‖, ―Yuxu və külək‖, ―Gülgəz‖, ―Kimya tələsir‖, ―Qələm‖, ―Yuxu<br />

və külək‖, ―Qocaların uşaq söhbəti‖ və başqa hekayələri yığcamlığı, mövzunun<br />

aydınlığı və sadəliyi, hadisələrin duzlu, bir qədər də yumoristik təsviri, fikrin<br />

bədii ifadə tərzinə görə diqqəti cəlb edir. Ədib gənc oxucularını həyata<br />

hazırlamaq, onların təsəvvürlərini, xəyallarını, təxəyyüllərini genişləndirmək,<br />

gələcəyin mətin, qorxmaz, vətənpərvər, nəcib, kamil insanları kimi<br />

tərbiyələndirmək istəyir. Onun uşaq və gənclər üçün qələmə aldığı hekayələrin<br />

əhəmiyyəti, faydası, gücü və mənası məhz bundadır.<br />

Gənc nəsli sağlam ruhda, qabaqcıl ənənələr əsasında tərbiyə etmək, onları<br />

cəmiyyətin gələcək fəal qurucuları kimi yetişdirmək işində məktəbin və<br />

621

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!