Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

II Beynəlxalq konfrans
cümləsi ilə tamamlamışdır. Qəşəmoğluya görə milli şuurun yüksəlişi Heydər
Əliyevin xidmətidir. Heydər Əliyev ana dilimizin funksionallığını artırdı [13].
Heydər Əliyevin dil və əlifba haqqındakı fərmanlarını alqışlayanlardan biri
də Oljas Süleymanov olmuşdur. Oljas Süleymanov 2001-ci ildə Azər Tac-ın
xüsusi müxbiri Tural Rzayevə verdiyi müsahibəsində Heydər Əliyevin əlifba
hakkındakı qərarını dəstəkləmiş, bu dəstəyini ―Latın əlifbasına keçmək böyük
cəsarət, qətiyyət, siyasi iradə tələb edir‖ cümləsiylə açıklamışdır [16].
Sonuç olaraq, Azərbaycançılıq ideyasını ilk dəfə yaradıcılığının ana xəttinə
çevirməkdən çəkinməyən Cəlil Məmmədquluzadə olmuştur. XIX əsrin ortalarında
Mirzə Fətəli Axundov tərəfindən qaldırılmış, 1926-cı ildə Bakıda keçirilmiş
birinci türkoloji qurultayın qərarı ilə rəsmiləşdirilmiş latın əlifbası, 1939-cu ildə
Azərbaycan xalqının milli iradəsi əleyhinə olaraq mərkəzdən çıxarılmış xüsusi
qərarla xalqımız üçün yad olan yeni bir əlifbaya—kirilə keçirilmişdi. XX əsrin
sonlarına qədər bir çox milli əhəmiyyətli problemlər kimi latın qrafikalı əlifba
məsələsi də öz aktuallığını itirməyərək həllini gözləyirdi. Məsələni ümummilli
liderimiz Heydər Əliyevin tarixi qətiyyəti həll etdi. Belə ki, latın qrafikalı
Azərbaycan əlifbasının tətbiqi ilə bağlı 18 iyul 2001-ci il tarixli fərman
imzalamaqla iki əsrə qədər uzun bir zaman ərzində həll olunmamış bu problemin
aradan qaldırılmasında həmişə olduğu kimi, qətiyyətli mövqeyini nümayiş etdirdi.
"Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında" fərmanı və xüsusilə
latın qrafikalı əlifbaya keçid Heydər Əliyevin özünün dediyi kimi "milliliyimizi,
azərbaycançılığımızı göstərən çox mühüm bir amil kimi" qiymətləndirilməlidir.
Dövlətimizin qurucusunun həmin ildə "Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili
gününün təsis edilməsi haqqında" növbəti fərmanı ilə 1 avqust günü əlifbamızın
və dilimizin bayramı kimi rəsmiləşdirildi. Bu da azərbaycançılığın yeni bir
bayramı oldu.
Hər bir xalqın özünəməxsusluğunu müəyyən edən başlıca ünsürlərdən biri
onun dilidir. XX əsrdə xalqımızın bu sahədə əldə etdiyi uğurları yüksək təqdirə
layiqdir. Biz fəxr edirik ki, müstəqil Azərbaycan Respublikasının dövlət dili olan
Azərbaycan dili son bir əsrlik dövr ərzində böyük inkişaf yolu keçərək lüğət
tərkibini zənginləşdirmiş, qrammatik quruluşunu cilalamış və dünya dilləri
içərisində öz layiqli yerini tutmuşdur.
Heydər ƏLİYEV
SUMMARY
In this article the activity of the national leader of Azerbaijan Heydar
Aliyev fairly serving to the people and nation, on the development of national
consciousness and working out of unsolved questions of the Azerbaijan language
and the alphabet has been considered . Here laws, decrees have been used along
with sources of the Azerbaijan mass-media.
363