27.06.2013 Views

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

II Beynəlxalq konfrans<br />

Y.İsmayılov yazırdı: «Əsərdə ata ilə oğulun «döyüşə hazırlaşan<br />

buğalar kimi» üz-üzə gəlməsi müəyyən səciyyəvi cizgilər, daxili və xarici<br />

əlamətlərlə qələmə alınmışdır» [3, 168].<br />

S.Əliyeva, Şamxalın bilərəkdən kasıb dəmirçi Qoca kişinin qızı ilə<br />

evlənməsini Cahandar ağaya zərbə vurmaq kimi xarakterizə edir: «Ailənin<br />

böyük oğlu Şamxal kəndin ən kasıb qızı ilə evlənir və bununla da Cahandar<br />

ağaya sağalmaz mənəvi zərbə vurur, hansı ki, bu zərbəyə o, səssizcə<br />

dözməliydi» [1, 142].<br />

Şamxal şüurlu və məqsədyönlü şəkildə atasına zərbə vurmaq<br />

istəməsə də, əslində belə də olur. Ancaq burada sual doğuran məqam<br />

başqadır: Cahandar ağa Mələyi gətirəndə heç düşünmədi də o, kimin qızıdır,<br />

ancaq oğlunun kasıb qızı almasını faciə kimi qəbul edir. Yəni özünə rəva<br />

bildiyi bir hərəkəti oğluna rəva bilmir və bununla da yenə də özünü ümumi<br />

qaydadan və adətdən kənarda qoyur.<br />

Beləliklə, daxili monoloqun bədii əsərdə təcəssümü, birbaşa insanın<br />

fikir dünyasına nəzər salmaq imkanı yaradır. Xarakterin mədəni<br />

səviyyəsini, əxlaqını, bütün daxili potensialını üzə çıxarmaqda əsas vasitə<br />

kimi hər bir zaman personajın iç dünyasını aşkarlayan mühüm vasitədir.<br />

SUMMARY<br />

In the article the inner speech of the characters of I.Shikhli‘s novel<br />

―Dali Kur‖ is analyzed.<br />

ƏDƏBĠYYAT<br />

1. Алиева С. Величие и падение Джахандар аги // Дружба народов,<br />

1973, №4, с.139-142.<br />

2. Бочаров А. Требовательная любовь. Концепция личности в<br />

современной прозе. М.: Художественная литература, 1977, 216 с.<br />

3. İsmayılov Y. İ. Şıxlı. Həyatı, mühiti, sənəti. <strong>Bakı</strong>: Ayna Mətbu Evi, 1999,<br />

223 s.<br />

4. Şıxlı İ. «Dəli Kür». <strong>Bakı</strong>: Gənclik, 1968, 448 s.<br />

Sonaxanım Hidayət qızı Sadiq<br />

<strong>Bakı</strong> <strong>Slavyan</strong> <strong>Universiteti</strong><br />

TƏKRARLAR MƏTNYARADICI FAKTOR KĠMĠ<br />

Mürəkkəb sintaktik bütövün spesifik struktur-semantik birlik kimi<br />

formalaşmasında əsas mətndaxili əlaqələrdən biri də təkrarlardır. Sintaktik əlaqə<br />

üsulları mətndəki komponentlərin struktur-semantik əlaqəsini nəzərdə tutur, yəni<br />

bu qrup komponentlər arasındakı semantik məna əlaqəsini və komponentlər<br />

550

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!