27.06.2013 Views

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

Konfrans materialları (kitab 2) - Bakı Slavyan Universiteti

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

II Beynəlxalq konfrans<br />

Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi, ABŞ-ın, Aİ-nin üzv dövlətləri,<br />

eləcə də qonşu Rusiya, İran və Türkiyə kimi bir sıra kimi böyük dövlətlərin<br />

maraq dairəsinə daxildir. Bu sadalanan hər bir dövlətin ümumiyyətlə<br />

münaqişəli əraziləri, o cümlədən də Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə dair<br />

öz mövqeyi və strategiyası var. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi məsələsində isə<br />

münaqişəli tərəflərin, eləce də qonşu maraqlı dövlətlərin qarşılıqlı<br />

razılaşmasının olmaması münaqişənin tənzimlənməsini ləngidir. Aydındır ki,<br />

bu gün Qarabağ münaqişəsi regionda mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Belə ki,<br />

Dağlıq Qarabağ çox mühüm geosiyası əhəmiyyətə malik regionda yerləşir.<br />

ABŞ, Rusiya, İran və Al ölkələrinin diqqət mərkəzində olan bu region Asiya ilə<br />

Avropa arasında mühüm nəqliyyat dəhlizi olmaqla yanaşı həm də təbii<br />

ehtiyyatlarla zəngindir. Ona görə də bu bölgədə sabitliyə nail olunması və<br />

münaqişənin bu dövlətlərin maraqlarına uyğun həll olunması və beynəlxalq<br />

siyasi proseslərin iştirakçısı olan bütün dövlətlərin qarşısında duran əsas<br />

məsələdir. Bu münaqişə təkcə dövlətləri deyil, eləcə də bu gün dünyanın ən<br />

nüfuzlu beynəlxalq təşkilatları olan BMT, ATƏT, Al-nin və.s gündəliyində<br />

duran aktual məsələlərdəndir.<br />

Qarabağ münaqişəsinin ciddi beynəlxalq struktura bu cür təsir etməsi<br />

onun necə ciddi geosiyası problem olmasından və dünya dövlətlərinin ona olan<br />

marağından xəbər verir. Bu gün ATƏT-in məhz Qarabağ münaqişəsini həll<br />

etmək üçün yaratdığı Minsk qrupunun münaqişənin tənzimlənməsini<br />

sürətləndirmək əvəzinə daha çox münaqişəyə seyirçi qismində çıxış etməsi<br />

münaqişənin müzakirəsinin BMT-yə verilməsi haqda fikir mövcuddur və bu<br />

sahədə bir sıra ciddi addımlar da atılmışdır. Əlbəttə, Ermənistan üçün<br />

münaqişənin ermənipərəst həmsədrləri olan Minsk qrupu tərəfindən<br />

tənzimlənməsi daha məqsədəuyğun olardı. Erməni politoloqu M. Sərkisyan bu<br />

məsələnin BMT-nin müzakirəsinə çıxarılmasının Azərbaycanın heç də xeyrinə<br />

olmayacağını iddia edir. O öz fikirlərini onunla əsaslandırır ki, BMT üzvləri bu<br />

problemə öz maraqları prizmasından baxacaq. Münaqişədə maraqlı olmayan<br />

dövlət isə öz səsini maraqlı dövlətə satacaqdır.[4] Əslində isə mövqe bəllidir.<br />

Belə ki, məhz BMT Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın işğal<br />

olunmuş yeddi rayonundan qeyd-şərtsiz çıxarılması və atəşkəs elan olunması<br />

haqda dörd qətnamə qəbul etmişdir və onlar hələ də yerinə yetirilməməkdədir.<br />

Qarabağ münaqişəsi barədə digər beynəlxalq təşkilatların müvqeyinə<br />

gəldikdə isə Avropanı Asiya və Yaxın Şərqlə əlaqələndirən nəqliyyat<br />

kommunikasiyasına, elə cə İpək Yolu və ―Şimal-Cənub‖ yoluna nəzarət etmək<br />

niyyətində olan Aİ də bu münaqişənin tənzimlənməsində iştirak etməkdə<br />

maraqlıdır. Aİ-nin xarici siyasət məsələləri üzrə koordinatoru Xavyer Solananın<br />

sözlərinə görə, bu təşkilat münaqişənin mərhələli həlli yolunu dəstəkləyir və<br />

danışıqlarda Azərbaycan və Ermənistandan əlavə Türkiyənin də iştirak etməsini<br />

məqsədəuyğun hesab edir.<br />

271

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!