terapia pedagogiczna

Stanis³awa Byra, Monika Parchomiuk: Optymizm dyspozycjonalny... 127d³o efektywnego poradzenia sobie z nimi. Wsparcie spo³eczne mo¿e wiêcpe³niæ funkcjê istotnego zasobu.PodsumowanieDokonane analizy wyników pozwalaj¹ ustosunkowaæ siê do sformu³owanychproblemów i hipotez:1. Wœród badanych osób z niepe³nosprawnoœci¹ najwiêksz¹ grupê stanowi¹takie, które mo¿na okreœliæ mianem pesymistów, ze sk³onnoœci¹ donegatywnej oceny w³asnej przysz³oœci. Inaczej mówi¹c, s¹ to osoby, którewykazuj¹ braki w zakresie istotnego zasobu osobowoœciowego, jakim jestoptymizm wyra¿aj¹cy siê w pozytywnym ustosunkowaniu siê wzglêdemtego, co dzieje siê w ich ¿yciu. Nie jest to zjawisko korzystne z uwagi zarównona zdolnoœæ radzenia sobie w sytuacjach trudnych, jak i na poziom satysfakcjiz ¿ycia czy te¿ dobrostan psychofizyczny tych osób. W kontekœciez³o¿onych powi¹zañ optymizmu/pesymizmu z uk³adem zmiennych sk³adaj¹cychsiê na proces radzenia sobie jednostek ta cecha osobowoœci traktowanajest jako istotny predyktor zmagania siê z napotykanymi przeszkodamii trudnoœciami (Reilley i in., 2005). Pesymistyczne nastawieniedo ¿ycia obni¿a zdolnoœæ aktywnego radzenia sobie, m.in. poprzezzmniejszenie wytrwa³oœci w dzia³aniu. Unikanie konfrontacji z problemem,czêstsze u pesymistów, nara¿a na negatywne konsekwencje odnoszonychpora¿ek – obni¿enie przekonania co do w³asnych mo¿liwoœci, gorsze samopoczuciepsychofizyczne, a na skutek generalizacji mo¿e prowadziæ do rozwojuzjawiska wyuczonej bezradnoœci (Poprawa, 1996; Scheier, za:Makowska, 1996). Sk³onnoœæ do pesymizmu zwi¹zana z negatywnymioczekiwaniami co do efektów w³asnej aktywnoœci zaradczej zmniejsza zdolnoœæwykorzystania dostêpnych jednostce zasobów, takich jak wsparcie spo-³eczne czy zasoby utylitarne (wiedza, umiejêtnoœci, zasoby materialne).W takich te¿ przypadkach mo¿na oczekiwaæ ni¿szego poczucia koherencji,zw³aszcza w wymiarze zaradnoœci i sensownoœci.2. Ocena wsparcia dotycz¹ca poszczególnych jego zakresów jest zbli¿ona,co znaczy, ¿e badane osoby w podobnym stopniu ceni¹ sobie mo¿liwoœæzyskania dziêki kontaktom z osobami z sieci pozytywnych emocji, poczuciazaufania, poparcia swoich dzia³añ. Stosunkowo najni¿ej oceniaj¹ pomocfunkcjonaln¹. Badana m³odzie¿ wysoce ceni sobie poczucie niezale¿noœci(wynika to z interpretacji jakoœci jej ¿ycia), a zatem w najmniejszym stopniuoczekuje pomocy innych w sytuacji trudnoœci finansowych czy te¿ ograniczeniaswojej aktywnoœci.