terapia pedagogiczna

258Recenzjeuwagê, prezentuj¹c wiele charakterystycznych pod wzglêdem zawartoœcitreœci instrukcji programowych i podrêcznikowych. Szczególnie pouczaj¹cyjest zamieszczony wybór lektur obowi¹zuj¹cych i uzupe³niaj¹cych dla dziecii m³odzie¿y, jak równie¿ wykazy ksi¹¿ek koniecznych i po¿¹danych w bibliotekachszkolnych.Sporo miejsca poœwiêcono problematyce dzia³alnoœci szkó³ wy¿szych.Twórcy publikacji z du¿¹ znajomoœci¹ rzeczy zaprezentowali akty prawnei inne dokumenty dotycz¹ce zasadniczych i prze³omowych wydarzeñw powojennych dziejach szkó³ wy¿szych i nauki, w tym zwi¹zanych z Marcem‘56 roku. Ukazali równie¿ istotne dokumenty, powsta³e w kierowniczychogniwach PZPR, a wœród nich uchwa³y Biura Politycznego KC PZPRz 1951 roku w sprawie Pierwszego Kongresu Nauki Polskiej i Polskiej AkademiiNauk. W ostatnich trzech rozdzia³ach publikacji zosta³y przedstawionedokumenty Ÿród³owe na temat dzia³alnoœci organizacji m³odzie¿owychw szko³ach, warunków pracy nauczycieli, ruchu zawodowego, samokszta³ceniaideologicznego, szkolnictwa artystycznego, nauczania religiiw szkole (a zw³aszcza memoria³y Episkopatu w tej sprawie), komitetów rodzicielskichi opiekuñczych, opieki nad dzieckiem. Dzie³o wieñcz¹ dwa dokumentyw sprawie wiêzienia dla m³odocianych w Jaworznie.Ró¿norodnoœæ zgromadzonych przez S. Mauersberga i M. Walczakacennych Ÿróde³ w obydwu tomach niew¹tpliwie sprzyja lepszemu poznaniuprzez Czytelnika rozmaitych aspektów powstawania zrêbów powojennegoszkolnictwa. Bogaty zbiór podstawowych aktów prawnych i dokumentówzwi¹zanych ze szkolnictwem prezentuje rzetelny obraz politykioœwiatowej w latach 1944–1956. Pokazuje trwa³e osi¹gniêcia w rozwojupowojennego szkolnictwa, ale tak¿e daje mo¿liwoœæ poznania dokumentówœwiadcz¹cych o jego ideologizacji.Wspó³czesnemu badaczowi potrzebny jest zamieszczony w jednej pozycjiwydawniczej, starannie i ze znawstwem wyselekcjonowany zbiórpodstawowych aktów prawnych, który w pewnym sensie spe³nia funkcjêvademecum spraw szkolnych w latach 1944–1956. Stanowi zarazem niezast¹pionyprzewodnik po prawie dotycz¹cym oœwiaty, ukazuj¹c w sposóbprzejrzysty g³ówne procesy zachodz¹ce w polskim szkolnictwie. Wype³niaistniej¹c¹ dotychczas dotkliw¹ lukê w polskiej historiografii. Szkoda tylko,¿e recenzowana publikacja zosta³a wydana w niewielkim nak³adzie i z tegowzglêdu jest niedostêpna w ma³ych placówkach na poziomie szko³y wy¿-szej i w wielu bibliotekach pedagogicznych. W tej sytuacji wznowienie,a nastêpnie zaopatrzenie w ni¹ mniejszych uczelni, prowadz¹cych kierunkipedagogiczne, oraz bibliotek przeznaczonych dla œrodowisk oœwiatowychjest niezbêdne.Witold Chmielewski