terapia pedagogiczna

Stanis³awa Byra, Monika Parchomiuk: Optymizm dyspozycjonalny... 129wsparcia spo³ecznego mo¿na przypuszczaæ, i¿ optymizm sprzyjaj¹cy bardziejadaptacyjnemu radzeniu sobie z trudnoœciami negatywnie korelujeze spostrzeganiem wsparcia i zapotrzebowaniem na nie. Z kolei pesymistycznenastawienie, przes¹dzaj¹ce o nieskutecznoœci samodzielnych wymagañ,przy wyra¿anym niezadowoleniu z w³asnej sytuacji ¿yciowej, pozwala³obywnioskowaæ o wiêkszym oczekiwaniu wsparcia ze strony innych.Taki sposób rozumowania wydaje siê najbardziej prawdopodobny, na cowskazuj¹ tak¿e uzyskane w niniejszych badaniach wyniki.Interesuj¹ce jest, ¿e sk³onnoœæ do pesymizmu nie okaza³a siê znacz¹cadla okreœlanego w niniejszych badaniach poczucia jakoœci ¿ycia m³odzie¿yniepe³nosprawnej, nie wykazuj¹c tak¿e istotnych powi¹zañ z poczuciem koherencji,jakim dysponowa³a. Najprawdopodobniej, optymizm dyspozycjonalnymo¿e pozostawaæ zarówno w bezpoœrednim, jak i poœrednim zwi¹zkuz poczuciem jakoœci ¿ycia. Rolê czynników mediacyjnych w tej relacji mog¹bowiem pe³niæ stosowane przez jednostkê strategie radzenia sobie (Schou,Ekeberg, Ruland, 2005), koncepcja siebie, pozytywna ocena w³asnejsytuacji finansowej (Leung, Moneta, McBride-Chang, 2005). Kontrolowaniezatem tego rodzaju zmiennych mog³oby wyjaœniæ charakterzwi¹zku analizowanych w niniejszych badaniach zmiennych. Mo¿na przypuszczaæ,¿e m³odzie¿ niepe³nosprawna wyra¿aj¹ca negatywne oczekiwaniawzglêdem zdarzeñ w przysz³oœci i jednoczeœnie wskazuj¹ca na nisk¹ satysfakcjêz w³asnej sytuacji ¿yciowej oraz relacji z innymi nie stosuje skutecznychstrategii w radzeniu sobie z doœwiadczanymi sytuacjami trudnymi.Interesuj¹ce poznawczo, ale przede wszystkim wartoœciowe ze wzglêdówpraktycznych by³oby przeanalizowanie uwarunkowañ pesymistycznegonastawienia do przysz³oœci badanej m³odzie¿y niepe³nosprawnej orazkonsekwencji takowego dla jej funkcjonowania w innych (nie ujêtych w podejmowanychbadaniach) sferach.BibliografiaAspinwall L.A., Brunhart S.M., 1996: Distinguishing optimism from denial:optimistic beliefs predict attention to health threats. „Personality and Social PsychologyBulletin” vol. 22 (4), s. 993–1003.Boman P., Yates G., 2001: Optimism, hostility, and adjustment in the first year ofhigh school. „British Journal of Educational Psychology” vol. 71(3), s. 401–411.Chang E., 1998: Dispositional optimism and primary secondary appraisal of a stressor:Controlling for confounding influences and relations to coping and psychologicaland physical adjustment. „Journal of Personality and Social Psychology” vol. 74(4),s. 1109–1120.9 „Chowanna” 2009