terapia pedagogiczna

38Artyku³yniejszym wyznacznikiem tego, jak bêdzie wygl¹daæ spotkanie terapeutyczne.Wa¿ne jest równie¿ to, jakim wartoœciom terapeuta ho³duje i jaki ma towp³yw na proces terapeutyczny. „Chêæ ¿ycia w zgodzie z tym, czego uczymy,prezentowanie pozytywnych wzorców klientowi – to w³aœnie czyniz nas osoby terapeutyczne” (Corey, 2005, s. 69). A ponadto dla postawyterapeutycznej istotne s¹: wra¿liwoœæ, opiekuñczoœæ, dzia³anie w dobrej wierze,uczciwoœæ i otwartoœæ.Nale¿y w tym miejscu podkreœliæ, i¿ pogl¹dy G. Coreya pozostaj¹ podsilnym wp³ywem psychologii egzystencjalnej. Pogl¹dy psychologów i terapeutówtej orientacji maj¹ w podjêtych rozwa¿aniach szczególne miejsce,gdy¿ w³aœnie w nich uwidacznia siê pierwszoplanowa rola terapeutycznasamej relacji z podopiecznym i cech osobowych terapeuty. „Relacja jest samaw sobie wa¿na, poniewa¿ jakoœæ spotkania w sytuacji terapeutycznej jestbodŸcem do pozytywnej zmiany” (Corey, 2005, s. 215).Dla Irvina Yaloma podstawow¹ wartoœci¹ terapii indywidualnej jest to,¿e mo¿na w niej doœwiadczyæ wsparcia. Oprócz wsparcia, wœród istotnychcech skutecznego terapeuty, wymienia siê empatiê oraz „towarzyszenie”.Empatiê okreœla jako „widok z okna pacjenta”, id¹c nurtem wyznaczonymprzez Carla Rogersa. Relacjê terapeuta – pacjent opisuje jako „wspóln¹podró¿, w której ma miejsce wzajemne zaufanie i wzajemne otwarcie siê nasiebie” (Ya l o m, 2003, s. 13–17).W metaforze podró¿y, tak czêsto podejmowanej przez terapeutów zeszko³y egzystencjalnej i humanistycznej, podkreœla siê koniecznoœæ wejœciaw œwiat uczuæ i prze¿yæ wspó³towarzysza podró¿y – dziecka czy te¿ osobydoros³ej. Umiejêtnoœæ empatyzowania z uczuciami dziecka wymagaj¹cegowzmo¿onej troski to jedna z kluczowych kompetencji pedagoga specjalnego.Stanowi podstawê budowania relacji terapeutycznej, w której obecnes¹ wsparcie i profesjonalna pomoc. Istot¹ wsparcia emocjonalnego jest przekazywanieemocji podtrzymuj¹cych i uspokajaj¹cych, bêd¹cych przejawemtroski i pozytywnego ustosunkowania siê do osoby wspieranej. Zachowaniawspieraj¹ce – nale¿y podkreœliæ – maj¹ te¿ na celu stworzenie poczuciaprzynale¿noœci, opieki i podwy¿szania samooceny.Na relacjê terapeuta – dziecko mo¿na równie¿ spojrzeæ z perspektywyzaproponowanej przez Martina Bubera. Ten wybitny przedstawiciel filozofiii pedagogiki dialogu inspiruje równie¿ wspó³czesne szko³y terapeutyczne.Dla M. Bubera relacja dialogowa jest czymœ wiêcej ni¿ tylko sposobemkomunikacji miêdzyludzkiej. „Dialog jest raczej komuni¹, prawdziw¹wspólnot¹, istotnoœciowym porozumieniem, pewnym misterium duchowym,a nie po prostu komunikacj¹” (Buber, 1991, s. 45). Terapeuci podkreœlaj¹,¿e relacja zgodna z modelem Ja – Ty oznacza, i¿ istnieje bezpoœrednia,wzajemna i dziej¹ca siê „tu i teraz” interakcja (Corey, 2005,s. 215). Dialog wychowawczy powinien prowadziæ do zrozumienia pod-