terapia pedagogiczna

80Artyku³ynastêpnie wpis do ksi¹¿ki zdrowia przeczyta³ ze zdziwieniem rozpoznanie:„je¿ w ¿o³¹dku”.– Co za g³upstwa wypisaliœcie – zwróci³ siê do ¿o³nierza. Przecie¿ dyktowa³em„nie¿yt ¿o³¹dka”.– Mo¿e Ÿle us³ysza³em obywatelu kapitanie, ale przecie¿ chory skar¿y³siê, „¿e coœ mu chodzi po ¿o³¹dku i go kole” (s. 54).Inn¹ ksi¹¿kê (choæ nie jest zbiorem ¿artów!), któr¹ warto poleciæ doprzeczytania nie tylko pacjentom, ich bliskim, ale i personelowi medycznemu,jest ma³a ksi¹¿eczka amerykañskiej dziennikarki Ermy Bombeck(1995) zatytu³owana Nic mi nie jest, po prostu mia³em raka. Autorka przyznaje,i¿ gdy zainteresowanym, o czym bêdzie jej nowa ksi¹¿ka, odpowiada³a:„o dzieciach, które prze¿y³y raka”, zauwa¿a³a, ¿e wyraz ich twarzyzmienia³ siê diamentalnie. W ich oczach pojawia³ siê ból, uœmiech znika³,a wargi siê zaciska³y. Patrzyli na pisarkê, zastanawiaj¹c siê, czy straci³amiesiêczn¹ pensjê, czy postrada³a rozum...Jest to ksi¹¿ka o mi³oœci, m¹droœci, uporze i... humorze, który bywaodtrutk¹ w beznadziei... Jest to ksi¹¿ka o dzieciach, które prze¿y³y raka,które lubi¹ siê œmiaæ, czerpaæ radoœæ z ¿ycia, które p³acz¹ tylko z „wa¿nych”powodów (np. „utraty w³osów”), które stawiaj¹ nad „iloœæ” – „jakoœæ” ¿ycia.Dzieci te niejednokrotnie pocieszaj¹ swoich najbli¿szych, których ogarnê³oprzygnêbienie i brak wiary z powodu „rozpoznania choroby”, powik³añ pochemioterapii, koniecznych amputacji, niepomyœlnych rokowañ. Pacjenciw wieku przedszkolnym i szkolnym pos³uguj¹ siê jêzykiem nader medycznym,czêœciej lepiej ni¿ niejeden student medycyny. U¿ywaj¹ z pe³nym zrozumieniempojêæ typu: p³ytki krwi, remisja, radioterapia (Moczia, 2004).M³odzi pacjenci czêsto potrafi¹ „nabraæ” personel medyczny. Na przyk³adpewna kilkunastolatka maj¹ca po d³ugiej, intensywnej chemioterapiioddaæ mocz do badania laboratoryjnego, wla³a do przygotowanego pojemnikasok jab³kowy, a przy pielêgniarce, która chcia³a „próbkê” odebraæ, stwierdzi³a:„jest to jakieœ mêtne, przefiltrujê to jeszcze raz”, i ... wypi³a na oczachprzera¿onej pielêgniarki zawartoœæ naczynia (Bombeck, 1995, s. 54).Autorka opisuje, ¿e w szpitalu s¹ organizowane przez nastoletnich pacjentówswoiste „zawody”, np. „kto najd³u¿ej wytrzyma bez rzygania pochemioterapii”. Z kolei osoby „dziwnie przygl¹daj¹ce siê” ³ysinie, pok³utymrêkom, b³yszcz¹cym oczom i zadaj¹cy... nieprzemyœlane pytania, mog¹ siêspotkaæ z ró¿nymi reakcjami ze strony „odmieñców bez w³osów”. Przyk³adoweodpowiedzi na temat braku w³osów to: „wiatr je zwia³”, „mój tata toKojak”, „po³o¿y³em je gdzieœ i zapomnia³em”, „ka¿dy, kto nosi w³osy za dniajest przesadnie elegancki”. Mo¿na te¿ dowcipkowaæ: „wiem, co powstrzymujenajlepiej wypadaj¹ce w³osy! Pod³oga..., bo ni¿ej nie spadn¹”. W cytowanejksi¹¿ce czytamy, ¿e niektórzy chorzy w tych trudnych chwilach