terapia pedagogiczna

Ewa Œwi¹c: Pomys³y interpretacyjne a wartoœci... 49Definicje p³ciRozwa¿ania na temat p³ci: kobiecoœci, mêskoœci, dobrze zacz¹æ od baœnibraci Wilhelma i Jakuba Grimm, kreuj¹cych postaci schematyczne, typowe.Ciekawym przyk³adem, ze wzglêdu na sw¹ odrêbnoœæ, bêdzie postaækrólewny z ¯abiego króla. Reprezentuje ona typ kobiecoœci/dziewczêcoœciœwiadomy swoich uczuæ i potrzeb, umiej¹cy je wyra¿aæ, realizowaæi osi¹gaæ cele. Baœñ ta jest jedn¹ z nielicznych prezentuj¹cych taki modelkobiecej bohaterki. Podobny typ, bior¹c pod uwagê emocjonalnoœæ (zgodnoœæzachowania z emocjami, potrzebami), znajdziemy w literaturze dzieciêcejoko³obaœniowej, jak np. Alicja w Krainie Czarów L. Carrola. Alicjapod¹¿a za impulsem, ciekawoœci¹, z wszystkimi konsekwencjami, które mog¹byæ tylko pozytywne. Bohaterka przechodzi inicjacjê, dojrzewa, zdobywadoœwiadczenia, których nie zdobêdzie ksiê¿niczka zamkniêta w wie¿y, czekaj¹cana wybawienie, jakim jest najczêœciej ksi¹¿ê, dobra wró¿ka (Kopciuszek,Jednooczka, Dwuoczka, Trójoczka itd.). Tych dzia³aj¹cych kobiecychpostaci w baœniach nie ma. Bogato natomiast reprezentowany jestdrugi biegun – typy uleg³e, czekaj¹ce na pomoc, milcz¹ce, ofiarne, nosz¹cecechy uznawane zwyczajowo za kobiece. Najczêœciej, co warto zaznaczyæ,w baœniach ta strategia kobiecego dzia³ania zostaje nagrodzona, w ¿yciurealnym – niekonieczne. Ów rozdŸwiêk mo¿e staæ siê punktem wyjœcia dodyskusji na temat ró¿norakich sposobów osi¹gania ¿yciowych celów czyzmian w sposobie funkcjonowania pojêcia p³ci we wspó³czesnym œwiecie.Mêscy bohaterowie baœni z regu³y s¹ dzielni, wyruszaj¹ w œwiat, maj¹umys³y otwarte na nowe. Nawet jeœli bêdzie to G³uptasek z baœni Trzy piórka,wygra on dziêki w³¹czeniu w dzia³anie swego ¿eñskiego (irracjonalnego)pierwiastka. Zejœcie do szczeliny ziemi, zaufanie ¿abie pozwoli G³uptaskowiosi¹gn¹æ cel.Interesuj¹ce bêdzie pokazanie dziewczêcych bohaterek w relacji z mê¿-czyzn¹-ojcem-królem, uwik³anych podwójnie w patriarchat. Sam œwiat braciGrimm wydaje siê jedynie pozornie ró¿norodny. Ksiê¿niczka z ¯abiego królaza wyrwanie siê z dyktatu s³owa-logosu, reprezentowanego przez ojca--stra¿nika s³owa danego ¿abie, zostaje wprawdzie nagrodzona – w finaleodra¿aj¹ca ¿aba przemienia siê w piêknego ksiêcia. Ale zaraz potem ksiê¿-niczka na nowo wchodzi w porz¹dek reprezentowany przez ojca, wychodz¹cza m¹¿ za ksiêcia, dotrzymuj¹c danego s³owa. Mamy jedynie pozorniewolny wybór, to, co czuje królewna, nie jest mi³oœci¹, a poczuciem ulgi, otrzymujemniejsze z³o.W tym samym zbiorze baœni, w Królu Drozdobrodym, za próbê niezale¿noœciksiê¿niczka zostaje upokorzona degradacj¹ spo³eczn¹. Tylko taka4 „Chowanna” 2009