terapia pedagogiczna

Teresa Wilk: Bukowno – miêdzy Ma³opolsk¹ a Górnym Œl¹skiem... 249decyduj¹ o cz³owieczej marginalizacji i ekskluzji (bezrobocie, bezdomnoœæ,ubóstwo, przestêpczoœæ, alkoholizm, prostytucja itp.). Tak wiêc kulturotwórczai zaspokajaj¹ca ludzkie potrzeby przestrzeñ miejska jest równie¿wynikiem generowania i petryfikacji zjawisk spo³ecznego wykluczenia, cow kontekœcie jej funkcjonowania pozbawia miasto charakteru wy³¹czniekreatora postêpu spo³ecznego i egzystencjalnej równowagi jego mieszkañców.W polimorficzn¹ panoramê socjologiczno-kulturowych analiz wp³ywumiejskiego œrodowiska lokalnego na ontyczny wymiar ludzkiej egzystencjiznakomicie wpisuje siê najnowsza pozycja Teresy Wilk: Bukowno – miêdzyMa³opolsk¹ a Górnym Œl¹skiem. Przestrzeñ egzystencji i aktywizacji spo-³ecznoœci lokalnej (studium socjopedagogiczne). Ksi¹¿ka sk³ada siê ze Wstêpu,4 czêœci, które zawieraj¹ ³¹cznie 15 rozdzia³ów, Zakoñczenia, bogatejBibliografii oraz Aneksu. Jak we Wstêpie zaznacza Autorka: „Bukowno,11-tysiêczne miasto nale¿¹ce od 1 stycznia 1999 roku do województwama³opolskiego, wielokrotnie zmienia³o sw¹ przynale¿noœæ administracyjn¹,przede wszystkim z uwagi na po³o¿enie geograficzne na styku dwóch obszarówzró¿nicowanych pod wzglêdem kulturowym, spo³ecznym, gospodarczym,demograficznym, ekonomicznym i ekologicznym. Bukowno uzyska³oprawa miejskie stosunkowo niedawno, bo w 1962 roku. Impulsem do za-³o¿enia osady, osiedla, a póŸniej miasta by³ rozwijaj¹cy siê, szczególnie dynamiczniew latach piêædziesi¹tych XX wieku, przemys³ wydobywczo-hutniczy.I chocia¿ lata œwietnoœci przemys³u ciê¿kiego wydaje siê mieæ miastoza sob¹, to istniej¹ inne walory œrodowiskowo-przyrodnicze, które obecniemog¹ mieæ du¿o wiêksze znaczenie dla rozwoju miasta ni¿ funkcjonuj¹cyw mniejszej skali i nieco innym zakresie przemys³” (s. 13).Ów krótki portret Bukowna, stanowi¹cego przedmiot wnikliwej analizyT. Wilk, wyznacza logiczny i przejrzysty uk³ad podejmowanych w pozycjibadawczych penetracji. Czêœæ pierwsza – Miasto w czasie i przestrzeni –konstytuowana jest teoretycznym zarysem socjologiczno-kulturowychuwarunkowañ powstania, funkcjonowania, jak równie¿ rozwoju miasta.W rozdziale pierwszym, zatytu³owanym: Miasto w teorii i badaniach, Autorkapodkreœla wagê istnienia dwóch procesów kreuj¹cych miejsk¹ zbiorowoœæ:lokalnego (przestrzennego) skupiania jednostek politycznie i religijnieznacz¹cych oraz nap³ywu w to miejsce ludnoœci podejmuj¹cej szczególniepotrzebne rodzaje wytwórczoœci rzemieœlniczej b¹dŸ przyjmuj¹cej rozmaitegotypu us³ugi gospodarcze. W tym kontekœcie wskazanych i opisanychzosta³o 10 najbardziej charakterystycznych struktur, typów miast,okreœlaj¹cych tym samym w³asne pochodzenie i pe³nione funkcje: skupienieludnoœci ró¿nego pochodzenia; miasto jako skupisko rodów (polis); miasto– kolonia; miasto przy grodzie; miasto portowe i handlowe; miasto górniczei przemys³owe; miasto – oœrodek kultu, centrum intelektualne i arty-