terapia pedagogiczna

14Artyku³ynawyków mowy, kszta³towanie równowagi procesów nerwowych w dzieciachnadpobudliwych itp.). W tym rozumieniu psychoterapia i terapiapedagogiczna powinny byæ stosowane wszêdzie tam, gdzie nie uzyskanosukcesu w dzia³aniach ogólnowychowawczych. Przes³anka ta jest szczególniewa¿na dla pedagogiki specjalnej, a przedstawiony pogl¹d na celei zadania psychoterapii i terapii pedagogicznej podziela wielu badaczy.Najszerszy zakres nada³ terapii pedagogicznej Otton Lipkowski. Zakresten zosta³ wyznaczony istotnymi zmianami, jakie wyst¹pi³y w pojmowaniuoddzia³ywañ wychowawczych adekwatnych do potrzeb pedagogikispecjalnej, a tak¿e udzia³em ró¿nych dyscyplin naukowych, które wspó³dzia³aj¹z pedagogik¹ specjaln¹ w celu uzyskania optymalnych rezultatóww dzia³aniach wychowawczych.Definicja terapii pedagogicznej sformu³owana przez O. Lipkowskiegostworzy³a szerokie mo¿liwoœci operacyjne, poniewa¿ do terapii pedagogicznejmo¿na zaliczyæ „wszelkie dzia³ania pedagogiczne maj¹ce na celu likwidacjêlub ograniczenie zaburzeñ rozwojowych oraz umo¿liwienie lub u³atwienienajkorzystniejszego rozwoju jednostkom z odchyleniami od normy”(Lipkowski, 1967, s. 217). Z definicji tej wynika, ¿e terapia pedagogicznaznajdzie zastosowanie we wszystkich dzia³ach pedagogiki specjalnej,a w pedagogice przewlekle chorych w szczególnoœci. Zdaniem Lipkowskiego,terapia pedagogiczna ró¿ni siê od psychoterapii przede wszystkim metodami,œrodkami, terenem dzia³ania.Wspó³czeœnie w terapii pedagogicznej zachowano wiele przes³anek sformu³owanychprzez wymienionych autorów. Do podstawowych nale¿¹:– wp³ywanie dodatnie na sferê uczuciow¹ dziecka,– wytwarzanie korzystnych dla leczenia stereotypów dynamicznych, np.oszczêdzanie psychiki, wypracowywanie korzystnych organizacyjnieform dzia³ania,– normowanie stanu psychiki przez unikanie bodŸców negatywnych,– normowanie zaburzeñ w procesach psychicznych spowodowanych przebudow¹dotychczasowych,– wyzwalanie zahamowanych dynamizmów wynikaj¹cych z: niedoæwiczeniafunkcji, braku funkcji oraz zaniku funkcji,– poszerzanie zadañ nauczyciela wychowawcy i specjalne przygotowaniego do pe³nienia wynikaj¹cych z zadañ funkcji,– dobrze przemyœlana, jasna organizacja warunków ¿ycia i pracy wychowanków,bogata w odpowiednie treœci, formy, metody i rytm, wystêpuj¹cew podejmowanych dzia³aniach pedagogicznych,– wyrabianie plastycznoœci kory mózgowej (usprawnianie) przez stawianiezadañ,– walka z werbalizmem i dzia³anie twórcze.