terapia pedagogiczna

Tadeusz Wolan: Uwarunkowania i tendencje do brutalizacji... 143zjawisko natury sakralnej, wiêkszoœæ dziedzin kultury narodowej oraz ca³yobszar prze¿yæ zwi¹zanych ze sportem. Wyrazem g³êbokich przewartoœciowañw tych sferach s¹ odra¿aj¹ce akty niszczenia obiektów sakralnychi groŸne w skutkach... zamieszki na imprezach rozrywkowych i stadionachpi³karskich” (Urban, 2001, s. 8). Potêguje siê zjawisko nak³aniania (m.in.w warunkach anonimowoœci w t³umie) do realizacji agresywnych grupowychzamierzeñ (kibole).Obserwowany jest wzrost brutalnych zachowañ m³odzie¿y w stosunkudo doros³ych. Zaniepokojenie spo³eczeñstwa, pedagogów budz¹ otwarcieagresywne i przestêpcze zachowania ludzi m³odych w stosunku do osóbstarszych. Równie¿ nauczyciele coraz czêœciej odczuwaj¹ presjê psychiczn¹i fizyczn¹ wywieran¹ na nich przez uczniów. Jej przejawy stanowi¹podkreœlanie materialnej wy¿szoœci, wymuszanie ocen, prowokowanie,dra¿nienie strojem, kpina, ironia, lekcewa¿enie, a nawet agresja fizyczna(Blecharczyk, 1995). Publikatory sygnalizuj¹ przypadki pogró¿ek i napaœciuczniów na nauczycieli. Znany jest w ca³ym kraju smutny przyk³adnauczyciela jêzyka angielskiego z „koszem na g³owie”, brutalnieatakowanego przez uczniów. W szko³ach ponadpodstawowych powszechnesta³o siê zastraszanie nauczycieli przez m³odzie¿. Zachowania te czêsto stanowi¹rezultat niechêci domów rodzinnych do szko³y. W zwi¹zku z tymnauczyciele nie s¹ w stanie wymagaæ i egzekwowaæ elementarnych normwspó³¿ycia spo³ecznego na terenie szko³y, a tym bardziej poza ni¹.Brutalnoœæ i chamstwo wkroczy³y nawet do œwi¹tyni wiedzy, jak¹ stanowi¹uniwersytety. Oto przyk³ady agresji cytowane przez m³odzie¿ studenck¹w ankietach badawczych ukrytego programu: „[...] coraz czêœciej pojawiaj¹siê, niespotykane dotychczas wulgarne napisy na drzwiach powszechnieszanowanego profesora. [...] »zwalczane« s¹ przez studentówlisty obecnoœci poprzez wpisywanie na nie fikcyjnych osób, np. Bruce Lee,Rambo, Superman, babcia klozetowa itp. [...] Podczas niektórych wyk³adówczêsto dla draki nastêpuje wygaszenie œwiat³a przez studentów, co dezorganizujezajêcia. [...] po »akademickim kwadransie« nastêpuje wieszanie nadrzwiach sali wyk³adowej listy studentów i solidarnie wychodzenie z uczelni,pomimo »mijania« wyk³adowcy na schodach” (W o l a n, 2005b, s. 87–100).Scen¹ wzajemnej agresji i przemocy dzieci i m³odzie¿y sta³y siê licznepolskie placówki oœwiatowo-wychowawcze. Szko³a pozbawiona zosta³a instrumentówegzekucyjnych w odniesieniu do uczniów sprawiaj¹cych szczególnetrudnoœci wychowawcze. Systematycznie roœnie agresja, g³ówniew gimnazjach, placówkach wychowawczo-opiekuñczych, internatach. Corazpowszechniejszy jest problem fali. Najczêœciej dochodzi do przemocyrówieœniczej. Starsi uczniowie na swoje ofiary wybieraj¹ dzieci nieœmia³e,delikatne. Zniewa¿aj¹ je wulgarnymi s³owami, zmuszaj¹ do wykonywaniaupokarzaj¹cych czynnoœci, np. mierzenia zapa³k¹ klasy. Czêsto ¿¹da-