terapia pedagogiczna

58Artyku³ySkornego, agresja polega na wyst¹pieniu inicjowanego ataku wyrz¹dzaj¹cegoszkody fizyczne lub moralne okreœlonym osobom lub grupom spo-³ecznym (Skorny, 1976). Eliot Aronson nazywa agresj¹ zachowanie maj¹cena celu wyrz¹dzenie szkody lub przykroœci. Odró¿nia zatem zamierzoneszkodzenie od niezamierzonego, które nie jest zachowaniem agresywnym(Aronson, 1995). Philippe Braud stwierdzi³, ¿e agresywnoœæ mo¿ebyæ zdefiniowana jako dyspozycja psychiczna rz¹dz¹ca podejœciami i zachowaniamizarazem dynamicznymi, jak i destrukcyjnymi. Dynamicznoœæmo¿e byæ Ÿród³em zmian i twórczoœci, destruktywnoœæ odpowiada za wyrz¹dzoneszkody i burzenie systemu spo³ecznego (Braud, 1995).ród³a i przyczyny zachowañ agresywnychwœród dzieci i m³odzie¿yJest wiele ró¿nych teorii agresji. Wyjaœniaj¹ one mechanizmy powstawaniaagresji u cz³owieka. Wed³ug niektórych koncepcji przyczyny powstawaniatego zjawiska tkwi¹ w reakcji na frustracjê, w innych jest mowao popêdzie czy agresji jako instynkcie. Teorie powstawania agresji przedstawiarysunek 2.Agresja jakonawyk popêd instynkt reakcja na frustracjêRys. 2. Teoria powstawania agresjiW przypadku wiêkszoœci badañ nad agresj¹ dzieci zajmowano siê okreœleniemjej uwarunkowañ. Udowodniono, ¿e poziom agresji u danej jednostkipozostaje w znacznej mierze sta³y przez wiele lat (Cairnis i in.,1989;Cummings i in.,1989). W badaniach pod³u¿nych wykazano, ¿e na podstawieoceny dokonanej przez rówieœników w wieku 8 lat mo¿na dobrzeprzewidzieæ poziom agresji i wielu aspo³ecznych zachowañ w wieku 30 lat(Eroni i in., 1987 ). Ten stopieñ stabilnoœci sk³ania do genetycznego czybiologicznego wyjaœnienia zachowania (Va s t a, Haith, Miller, 1995).Powsta³o wiele koncepcji, w myœl których próbowano odnaleŸæ odpowiedŸna to pytanie. Teorie te mo¿na uporz¹dkowaæ w dwóch podstawowychgrupach.