terapia pedagogiczna

52Artyku³yNiezbêdnym ogniwem æwiczenia jest zapoznanie uczniów z wynikamipracy kolegów, przynajmniej z kilkoma opowieœciami oraz wspólne omówieniepowsta³ych tekstów, w czasie którego ka¿dy uczeñ bêdzie mia³ mo¿-liwoœæ podzielnia siê swoimi spostrze¿eniami, wnioskami.Inn¹ wersj¹ tej zabawy jest tworzenie baœni jedynie z kilku elementów.Mog¹ nimi byæ: specyficzna przestrzeñ, magiczne rekwizyty, negatywnepostaci, fina³, do którego nale¿y bohaterów doprowadziæ, zgodnie z regu³¹gatunkow¹ itp. Kombinacja tych motywów, zupe³nie dowolna, nale¿y doucznia. Najczêœciej, oczywiœcie, uczniowie w swoich tekstach bêd¹ tworzyæfabu³y schematyczne, romansowe. Niemniej jednak, zawsze w takich swobodnychtekstach dziecko ujawni jakoœ siebie, w sposób nieuœwiadomionyskontaktuje siê ze swoim œwiatem wewnêtrznym, oddaj¹c jego kolorytw s³owach. Æwiczenie ma jeszcze jeden aspekt wychowawczy. Nauczycielbardzo szybko wy³apie z tekstu niepokoj¹ce sygna³y, œwiadcz¹ce o kontakciez przemoc¹, o depresyjnoœci dziecka. Teksty takie mog¹ stanowiæ materia³poznawczy dla nauczyciela wychowawcy, na pewno zaœ bêd¹ s³u¿yælepszemu poznaniu ucznia przez ka¿dego polonistê.KameleonUczniowie opowiadaj¹ pisemnie tê sam¹ baœñ, przyjmuj¹c ró¿ne perspektywynarracyjne: jako Kopciuszek, jako siostra, macocha, ojciec czyksi¹¿ê. Nale¿y w taki sposób przydzieliæ uczniom poszczególne „postaci opowiadaj¹ce”,by nie pomin¹æ niczyjego punktu widzenia. Po wykonaniu zadaniauczniowie czytaj¹ swoje baœnie. Æwiczenie nale¿y zakoñczyæ dyskusj¹na temat: Czy coœ siê zmieni³o w moim odbiorze baœni?Dla dziecka zadanie trudne. Automatycznie wybierze ono pozycjê narracyjn¹Kopciuszka, postaci budz¹cej ciep³e uczucia w ka¿dym czytelniku.Ewentualnie: ksiêcia, tak uczyni¹ zapewne ch³opcy. Du¿o ³atwiej bowiemidentyfikowaæ siê z postaciami podobnymi do nas, trudniej zaœ z tymi, którychnie lubimy, czy z takimi, które wyzwalaj¹ w nas lêk albo wrogoœæ.Æwiczenie zmusza do zbli¿enia siê do ka¿dej, nawet nieprzyjaznej, postaci.Wymaga pewnego przekroczenia ze strony dziecka, wyjœcia poza siebie,dalej, odrzucenia wszelkich uprzedzeñ, spojrzenia swoimi oczami, bez obci¹¿eñkulturowych. Oczywiœcie, odrzucenie konotacji przypisanych baœniowymfigurom (tak¹ figur¹ jest Kopciuszek) stanowi nie³atwe zadanie, niemniejjednak za³o¿eniem æwiczenia jest to, by pokazaæ, ¿e nie ma postacijednoznacznie pozytywnych i negatywnych. Ka¿da ma swoje racje, jej dzia-³ania czêsto s¹ g³êboko umotywowane, wi¹¿¹ siê z potrzebami, jakimœ brakiem.Uczeñ ma szansê dostrzec ludzkie cechy w nieludzkiej macosze, spróbowaæzrozumieæ milczenie ojca Kopciuszka, jego obojêtnoœæ na poni¿enie