terapia pedagogiczna

250Recenzjestyczne; miasto administracji cywilnej; miasto rekreacyjne i rezydencjalne;wreszcie – miasto typu mieszanego (metropolie – konurbacje).W rozdziale drugim (Architektura przestrzeni miejskiej) T. Wilk, wychodz¹cz za³o¿enia Aleksandra Wallisa, i¿ miasto stanowi z³o¿ony systemprzenikaj¹cych siê wzajemnie podsystemów – urbanistycznego i spo-³ecznego, charakteryzuje funkcje wyodrêbnionych przestrzennie obszarów:œródmieœcia, przedmieœcia i strefy podmiejskiej. Wskazuje tak¿e na mo¿liwoœæsocjologicznej analizy ka¿dej z tych przestrzeni przez okreœlenie jej:wartoœci ekologicznych, kulturowych, informacyjnych, typu u¿ytkuj¹cejj¹ zbiorowoœci czy te¿ jej spo³ecznej pojemnoœci. „Strukturê miasta – przestrzeñzurbanizowan¹ postrzegamy zatem jako przestrzenny wyraz okreœlonejformacji spo³eczno-ekonomicznej, produkcji oraz reprodukcji si³y roboczej,ze struktur¹ spo³eczn¹ w aspekcie klasowym i warstwowym oraz instytucjamispo³ecznymi, politycznymi, prawnymi i ideologicznymi. Krótkomówi¹c, miasto traktujemy jako rezultat spo³ecznej produkcji form przestrzennych”(s. 35).Demograficzne oraz prawno-administracyjne aspekty charakterystykistruktury spo³ecznej miasta otwieraj¹ kolejny, trzeci rozdzia³ pierwszejczêœci ksi¹¿ki – Struktura spo³eczna. Autorka zarysowuje w nim problematykêruchów ludnoœci, ich najistotniejsze uwarunkowania oraz specyficzn¹dynamikê, ukazan¹ równie¿ w perspektywie cywilizacyjnego rozwojuspo³eczeñstw miejskich. Poddaje analizie podstawowe elementy strukturyspo³ecznej zbiorowoœci miejskiej: szeroko rozumian¹ strukturê demograficzn¹(podzia³ ludnoœci wed³ug p³ci i wieku, proces jego starzenia siê,podzia³ ludnoœci ze wzglêdu na stan cywilny, dynamikê zawieranych ma³-¿eñstw i rozwodów), zró¿nicowanie zawodowe mieszkañców w korelacjiz procesami urbanizacji oraz industrializacji, jak równie¿ pochodzenie ludnoœcimiejskiej. T. Wilk przywo³uje w tym aspekcie socjologiczne koncepcjeklasy spo³ecznej oraz warstwy spo³ecznej, analizuj¹c je w kontekœcie: wzajemnychrelacji, stosunku do produkcji dóbr gospodarczych oraz ze wzglêduna ich udzia³ w konsumpcji owych dób (zarówno gospodarczych, jaki pozagospodarczych).Ostatni rozdzia³ pierwszej czêœci analizowanej pozycji: Instytucje u¿ytecznoœcipublicznej wskazuje na animacyjn¹ rolê lokalnych instytucji publicznychzmierzaj¹c¹ z jednej strony – do zaspokajania potrzeb i oczekiwañludnoœci, z drugiej zaœ – do pobudzania jej aktywnoœci intelektualnej,spo³ecznej i kulturalnej. To w³aœnie sieæ zró¿nicowanych pod wzglêdemteleolologicznym instytucji stanowi podstawê funkcjonowania i rozwojurozmaitych formalnych oraz nieformalnych grup spo³ecznych konstytuuj¹cychlokaln¹ spo³ecznoœæ. Maj¹c na wzglêdzie niedostatek wybranychinstytucji, jak równie¿ zak³ócenia zwi¹zane z ich codziennym funkcjonowaniem,Autorka podkreœla jednak koniecznoœæ realizacji trzech podsta-