terapia pedagogiczna

244Recenzjedo „klasycznych” ju¿ debat prowadzonych przez pedagogów i antypedagogówna temat prawomocnoœci wychowywania. Autor uzupe³nia jednak tenwywód o pogl¹dy tak znamienitych humanistów, jak chocia¿by A. Bloom,U. Beck, Ch. Taylor czy T. S³awek, co w znacz¹cy sposób poszerza naszehoryzonty myœlenia o „dobrym ¿yciu” i „wolnoœci wyboru”.Kolejny szkic Nauka katechezy – dylematy i nadzieje napisany przezBarbarê i Marka Gramlewiczów wskazuje na znaczenie doboru treœciw procesie wychowania dzieci i m³odzie¿y. W ich opinii, nauka religii w dzisiejszejszkole powinna wspieraæ wysi³ki pedagogiki i przede wszystkimskupiaæ siê wokó³ kszta³towania charakteru m³odego cz³owieka, stanowiæswego rodzaju kurs przygotowuj¹cy go do podejmowania w³aœciwych decyzjii kierowania siê w ¿yciu s³usznymi zasadami moralnymi. Istotn¹ i zarazembardzo ciekaw¹ czêœci¹ tego studium jest tak¿e zestawienie osi¹gniêæi s³aboœci kilkunastu lat nauki religii w szkole. Taki bilans mo¿e przyczyniæsiê do wzrostu efektywnoœci katechizacji wœród uczniów.Najbardziej wyró¿niaj¹c¹ siê cech¹ wspó³czesnoœci jest dynamicznoœæ,zmiana, brak sta³oœci (Giddens, 2001). W³aœciwoœæ ta wymusza tak¿eniemal permanentn¹ rewizjê pe³nionych przez nas w tej rzeczywistoœci ról.Ewa Bielska w opracowaniu Post-konteksty roli spo³ecznej nauczyciela. Wybraneaspekty dyskursu wskazuje na koniecznoœæ dokonania równie¿ redefinicjihabitusu nauczyciela. Obowi¹zuj¹ca dziœ koncepcja cz³owieka jako podmiotuzdolnego do samostanowienia o sobie, sprawia, ¿e proces dydaktycznymusi staæ siê platform¹ spotkania, na której nauczyciel i uczeñ s¹ partnerami.Jednak sam system edukacji przez specyficzny uk³ad ró¿negorodzaju elementów, takich jak np. ma³o elastyczny rozk³ad zajêæ, niepodlegaj¹cynegocjacji program nauki czy koniecznoœæ sprawowania przez nauczycielakontroli nad uczniem przez ocenianie, powoduj¹ znaczne ograniczeniatej przestrzeni dialogu. Zatem funkcje spo³eczne nauczyciela i skorelowanez nimi czêsto sprzeczne oczekiwania skutkuj¹ sfragmentaryzowaniemjego to¿samoœci. Paradoksalnie, w tym w³aœnie aspekcie nauczyciel zbli¿asiê do ucznia – tak jak on podlega kontroli, jest dyscyplinowany i oceniany.Jak sama autorka wskazuje, dysertacja dotyczy analizy kilku wybranych,aczkolwiek bardzo istotnych, kontekstów roli nauczyciela w póŸnonowoczesnejrzeczywistoœci. Interesuj¹ce by³oby zatem kontynuowanie poszukiwañinnych kreacji pedagoga w kolejnych osnowach spo³eczno-kulturowych.Jak twierdzi Barbara Szacka, szko³a jest agend¹ socjalizacji wtórnej,gdzie dziecko uczy siê ¿yæ w zbiorowoœci innej ni¿ rodzina (Szacha, 2003).W niej kontynuowany jest proces kszta³towania m³odego cz³owieka zainicjowanyprzez jego pierwszych opiekunów – rodziców. Teresa Wilk w szkicuZadania nauczyciela wobec dziecka, którego rodzina jest „nieobecna”.Refleksje na przyk³adzie filmu „Wrony” wskazuje na konsekwencje zaniedbañw zakresie zaspokojenia przez rodzinê podstawowych potrzeb dziec-