finalVersion

More documents

Recommendations

Info

4.1 Fase 5(a): Bouwtechnische haalbaarheid 4.1 Fase 5(a): Bouwtechnische haalbaarheid 4.1.1 Documentatie Als je van plan bent een gebouw meer of minder exact te reconstrueren, zul je per definitie gegevens over dat gebouw nodig hebben. Je moet de reconstructie immers ergens op kunnen baseren. Over de vraag hoeveel documentatie je nodig hebt om tot een verantwoorde reconstructie te kunnen komen, lopen de meningen sterk uiteen. En ook over de betrouwbaarheid van de betreffende documentatie is vaak geen overeenstemming. In het debat rondom de reconstructie van de Donjon komt deze onenigheid het duidelijkste naar voren. Er zijn talloze schilderijen van de Donjon. Volgens Boshouwers is er mogelijk ‘geen tweede plek in het huidige Nederland’ te vinden, ‘die zo vaak werd vereeuwigd.’ 223 De meningsverschillen over de betrouwbaarheid van dit soort documentatie spitsen zich vooral toe op de vraag in hoeverre deze afbeeldingen een nauwkeurig beeld van de werkelijkheid geven. In navolging van Peter van der Koelen, oud-conservator van Museum Het Valkhof, pleit Boshouwers dat je een tweedeling moet maken tussen artistieke interpretaties, en prenten die bedoeld zijn om bepaalde kennis voor het nageslacht te bewaren. 224 Volgens Boshouwers zouden de tekeningen van Hendrik Hoogers tot die tweede categorie behoren. Hoogers was tegenstander van de afbraak van de burcht, en zou het als zijn taak hebben gezien om het bouwwerk op ‘welhaast fotografische wijze’ vast te leggen, alvorens het zou verdwijnen. 225 Aan de hand van tekeningen van Hoogers van gebouwen die nog wel overeind staan (bijvoorbeeld in Apeldoorn en Barneveld), is volgens Boshouwers af te leiden hoe natuurgetrouw hij tekende. Boshouwers noemt deze tekeningen dan ook ‘nagenoeg honderd procent nauwkeurig, in tegenstelling tot de artistieke impressies van onder andere Jan van Goyen.’ Het sterk geromantiseerd beeld van de burcht, zoals dat door deze beroemde schilder op doek is vereeuwigd, staat voor veel tegenstanders symbool voor de onmogelijkheid om op basis van schilderijen een betrouwbare reconstructie van de Donjon te bouwen. Er schijnen zelfs mensen te zijn die bang zijn dat een reconstructie van de burcht (of alleen de Donjon) zou tegenvallen, omdat die qua grootsheid niet zou voldoen aan het beeld dat Jan van Goyen in de zeventiende eeuw met de nodige fantasie gecreëerd heeft. Maar ook het pleidooi van Boshouwers over de betrouwbaarheid van de tekeningen van Hoogers weet de tegenstanders niet te overtuigen. Rosendaal zegt dat je nu eenmaal niet zeker weet of Hoogers inderdaad waarheidsgetrouw heeft gewerkt. Daarnaast wijst hij, net als veel andere tegenstanders, er op dat er nergens exacte maten van de Donjon te vinden zijn. Er is 223 Boshouwers, E.F.M, ‘Herbouw van het Valkhof’, Heemschut vol 74 (1997), afl. 1, p 20 224 Saillant detail: Boshouwers benadrukt in zijn interview dat Van der Koelen zijn lezing over dit onderwerp pas gaf toen hij ‘een benoeming bij het museum Boijmans Van Beuningen op zak had.’ Er mag volgens Boshouwers in Nijmegen namelijk ‘nooit iets ten voordele of ter ondersteuning van de eventuele herbouw van de burcht gezegd worden.’ 225 Boshouwers (1997), p 20 128
4.1 Fase 5(a): Bouwtechnische haalbaarheid Geromantiseerd beeld van de Valhofburcht, geschilderd door Jan van Goyen in 1641. een dakenplan uit 1725, maar deze geeft alleen maar een indicatie van de oppervlaktes van de verschillende burchtgebouwen. De hoogte van de Donjon is er niet uit op te maken, en dat is voor veel tegenstanders een onoverkomelijk probleem. Relatief betrouwbaar beeld van de Valkhofburcht, getekend door Hendrik Hoogers in 1796. Om aan te tonen dat het onmogelijk is om te achterhalen hoe de Donjon er daadwerkelijk uit heeft gezien, wordt door tegenstanders ook opvallend vaak gewezen op het feit dat op diverse schilderijen verschillende aantallen vensters zijn weergegeven. Die vensters zijn daardoor haast een icoon geworden van de weerstand tegen de reconstructie. De gemeente erkent op de eerder genoemde informatie website, dat er onzekerheid bestaat over de oorspronkelijke verschijning van de Donjon. Het bouwen van een reconstructie onder die omstandigheden lijkt Rosendaal nog eens extra onverstandig, omdat er in de toekomst wellicht nieuwe informatie over de burcht opduikt, waarmee het uiterlijk van de Donjon wel met (meer) zekerheid vastgesteld kan worden. De kans bestaat, dat dan in retrospectief blijkt dat de reconstructie, zoals die nu wordt voorgesteld, niet klopt. 226 Rietbergen kan zich niet vinden in dat argument van Rosendaal. Volgens hem zijn ‘de archieven waarin dat logischerwijs zou kunnen gebeuren (…) al honderdduizend keer bekeken.’ Rietbergen vindt het dan ook zeer onwaarschijnlijk dat er nog nieuwe informatie boven water komt, die bovendien betrouwbaarder zou zijn dan de informatie waar men nu mee werkt. Naast het bestuderen van gegevens over het monument zelf, zijn er ook nog andere manieren om kennis over een bouwwerk te vergaren. Zo wordt er in sommige gevallen onderzoek gedaan naar vergelijkbare gebouwen. Dit gebeurt in de praktijk vooral wanneer er over het materiaal- en kleurgebruik van het te reconstrueren monument onvoldoende informatie voorhanden is. In de Kiefhoek werd bijvoorbeeld het originele houtwerk voorzichtig afgekrabd om de kleurstellingen te achterhalen, ‘maar zelfs met hulp van expertise van Sikkens lukte het niet ondubbelzinnig vast te stellen in hoeverre de kleur door de invloeden van het weer en het daglicht was veranderd.’ 227 Omdat ook de herinneringen van (oud)bewoners als onvoldoende betrouwbaar werden beschouwd, werd besloten te gaan kijken bij de woningen van Oud in Hoek van Holland. Oud ontwierp deze woningen in dezelfde 226 http://www.ans-online.nl/ans-online/05-10/14.html 227 Overmeire, Patijn, & Koekebakker (1990), p 102 129
Page 3 and 4:
Inhoudsopgave Reconstructies: anker
Page 5 and 6:
Dankwoord Inhoudsopgave Deze thesis
Page 7 and 8:
INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 1 INLEI
Page 9 and 10:
Inhoudsopgave 4 DATA-ANALYSE: DE RE
Page 11 and 12:
1 INLEIDING 9
Page 13 and 14:
1.1 Motivatie & probleemstelling Vo
Page 15 and 16:
1.1 Motivatie & probleemstelling De
Page 17 and 18:
1.2 Methodologie 1.2.1 Methodologis
Page 19 and 20:
1.2 Methodologie in kranten, in (va
Page 21 and 22:
Het stadscentrum van Warschau: in d
Page 23 and 24:
1.3 Dataverzameling en -analyse bes
Page 25 and 26:
1.3 Dataverzameling en -analyse eer
Page 27 and 28:
1.4 Casusbeschrijvingen 1.4 Casusbe
Page 29 and 30:
1.4 Casusbeschrijvingen Nicolaaskap
Page 31 and 32:
1.4 Casusbeschrijvingen Momenteel i
Page 33 and 34:
1.4 Casusbeschrijvingen in een bouw
Page 35 and 36:
1.4 Casusbeschrijvingen Een oude fo
Page 37 and 38:
‘Gesigt van het St. Lucasgilde-hu
Page 39 and 40:
De voorgevel van het kantoorgebouw
Page 41 and 42:
1.4 Casusbeschrijvingen Het Philips
Page 43 and 44:
1.4 Casusbeschrijvingen Het Crystal
Page 45 and 46:
1.4 Casusbeschrijvingen 43
Page 47 and 48:
2 THEORETISCH KADER 45
Page 49 and 50:
2.1 Denslagen die losjes aangeeft w
Page 51 and 52:
2.1 Denslagen De Frauenkirche in Dr
Page 53 and 54:
2.1 Denslagen leefomstandigheden ee
Page 55 and 56:
2.1 Denslagen vanzelfsprekend ook n
Page 57 and 58:
2.1 Denslagen architectuur de nosta
Page 59 and 60:
2.2 Riegl 2.2.1 Riegl en zijn waard
Page 61 and 62:
Veel ouderdomswaarde: de Barbarossa
Page 63 and 64:
2.2 Riegl blijven. Reconstructie va
Page 65 and 66:
2.2 Riegl Opmerkelijk genoeg stelt
Page 67 and 68:
2.2 Riegl over andere objecten dan
Page 69 and 70:
2.3 Het fasenstelsel 2.3.1 Toelicht
Page 71 and 72:
2.3 Het fasenstelsel 69 Figuur 1: H
Page 73 and 74:
2.3 Het fasenstelsel als ijkpunt in
Page 75 and 76:
2.3 Het fasenstelsel wederom terugk
Page 77 and 78:
2.3 Het fasenstelsel Weer een ander
Page 79 and 80: 2.3 Het fasenstelsel publiek. Er zi
Page 81 and 82: 3 DATA-ANALYSE: DE REFERENTIEFASEN
Page 83 and 84: 3.1 Fase 1: Ontwerp en bouw Ontwerp
Page 85 and 86: Rotterdamse Schouwburg van Verheul
Page 87 and 88: 3.1 Fase 1: Ontwerp en bouw De Amst
Page 89 and 90: 3.1 Fase 1: Ontwerp en bouw website
Page 91 and 92: 3.1 Fase 1: Ontwerp en bouw het gro
Page 93 and 94: 3.1 Fase 1: Ontwerp en bouw discrep
Page 95 and 96: Werknemers van Maatschappij de ‘U
Page 97 and 98: 3.2 Fase 2: Gebruik en aanpassingen
Page 103 and 104: 3.3 Fase 3: Afbraak De rampzalige b
Page 105 and 106: De oostzijde van het oorspronkelijk
Page 107 and 108: 3.3 Fase 3: Afbraak zo’n honderdv
Page 109 and 110: Medewerkers van projectontwikkelaar
Page 111 and 112: 3.3 Fase 3: Afbraak RACM De Kiefhoe
Page 113 and 114: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid 3.4
Page 115 and 116: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid De
Page 117 and 118: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid wed
Page 119 and 120: Hoog Catharijne, op de plek waar de
Page 121 and 122: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid Vri
Page 123 and 124: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid pos
Page 125 and 126: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid De
Page 127 and 128: 3.4 Fase 4: Fysieke afwezigheid rec
Page 129: 4 DATA-ANALYSE: DE REALISATIEFASE 1
Page 133 and 134: 4.1 Fase 5(a): Bouwtechnische haalb
Page 137 and 138: Het hoofdgebouw van sanatorium Zonn
Page 145 and 146: 4.2 Fase 5(b): Financiële haalbaar
Page 157 and 158: Het interieur van het Rembrandthuis
Page 159 and 160: De gevelsteen aan de entreezijde va
Page 161 and 162: 4.3 Fase 5(c): Echtheid versus nama
Page 169 and 170: Een modernistische trappentoren (mi
Page 171 and 172: 4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest intellect
Page 173 and 174: 4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest met de op
Page 175 and 176: 4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest zoals de
Page 177 and 178: 4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest sterilite
Page 179 and 180: 4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest van de id
Page 181 and 182:
4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest Het (in i
Page 183 and 184:
4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest reden dan
Page 185 and 186:
4.4 Fase 5(d): Tijdsgeest De trendv
Page 187 and 188:
5 CONCLUSIE 185
Page 189 and 190:
5 Conclusie een historiserende reco
Page 191 and 192:
5 Conclusie correspondeert het mees
Page 193 and 194:
5 Conclusie 191
Page 195 and 196:
6 Bronnenlijst 6 BRONNENLIJST 193
Page 197 and 198:
6 Bronnenlijst Cusveller, S., ‘In
Page 199 and 200:
6 Bronnenlijst Nijhof, P., ‘Op st
Page 201 and 202:
6 Bronnenlijst Feddes, F., ‘Adieu
Page 203 and 204:
6 Bronnenlijst Jurgens, C.A., Globa
Page 205 and 206:
6 Bronnenlijst 83 links http://www.
Page 207 and 208:
midden M.E. Mesman 6 Bronnenlijst r
Page 209 and 210:
7 BIJLAGEN 207
Page 211:
7 Bijlagen wetenschap, Kunstgeschie
show all

finalVersion

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?