finalVersion

Het Paleis voor Volksvlijt, vlakbij het stadscentrum. De
afbeelding van het interieur laat een tentoonstelling zien van
Nederlandse nijverheid en kunst, in de grote zaal.
4.2 Fase 5(b): Financiële haalbaarheid
De RAI, aan de rand van de stad. De foto van het interieur is
gemaakt tijdens de AutoRAI 2005. De oorsprong van de RAI
als organisatie ligt in het Paleis voor Volksvlijt.
De stichting wil met een strikte redactievoering over het Paleis en de galerij voorkomen
dat die waan ook in hun project zou gaan heersen. Bovendien stelt de stichting als voorwaarde
aan elke beoogde exploitant ‘dat de doelstellingen van de organisaties (…) moeten rijmen met
de oorspronkelijke statuten. Die zijn dan wel enigszins vertaald naar de eenentwintigste eeuw,
maar ze moeten absoluut wel onderschreven worden.’ Feddes betwijfelt niettemin of de
activiteiten, die in het Paleis zullen plaatsvinden om tot een gedegen exploitatie te komen,
passen bij de ideeën van de geestelijke vader Samuel Sarphati. Als voorbeelden noemt hij
onder andere ‘het nationaal kampioenschap indoorbeachvolleybal, een factory outlet of een
boekenmarkt.’ 266 Het is echter maar de vraag of de organisatie van dat soort activiteiten door
de stichting goedgekeurd zou worden. Aan de andere kant, misschien moet ze wel wanneer de
exploitatie tegen blijkt te vallen.
Van het plan om in het Paleis voor Volksvlijt tentoonstellingen te organiseren, ziet Feddes
in ieder geval niet veel terechtkomen. Kijkend naar de ontwikkeling van de RAI, begonnen in
het Paleis, vervolgens verhuisd naar de Pijp en nu geland aan de rand van de stad, stelt hij dat
grootschalige tentoonstellingsfuncties langzaam uit het centrum van de stad zijn verschoven.
Wat dat betreft vindt Feddes de suggestie van Thomas Peutz om het Paleis op de zuid-as te
reconstrueren (een onbespreekbaar plan voor Schippers), nog niet eens zo vreemd.
Voor meer kleinschalige exposities geldt het stadscentrum (waar het nieuwe Paleis deel
van zou gaan uitmaken) wel nog steeds als de aangewezen plek, zo schrijft Feddes. Geurt
Brinkgreve benadrukt echter dat de Nieuwe Kerk en de Beurs van Berlage, die tegenwoordig
in Amsterdam het eventuele ruimtegebrek bij de musea opvangen, al ‘veel energie en vernuft
nodig hebben om een exploitatie sluitend te krijgen.’ 267 Dat biedt dus ook weinig perspectief
voor een reconstructie van het Paleis.
4.2.3 Toerisme
Het toerisme vormt een bijzondere categorie binnen het spectrum van
exploitatiemogelijkheden voor reconstructies van monumenten. Dit thema komt zo vaak en
geprononceerd terug in de geanalyseerde teksten, dat het een aparte subparagraaf gekregen
heeft.
266 Feddes (09-07-2003)
267 Brinkgreve, G., ‘Wakker worden uit een mooie droom’ in Het Parool, 12-08-2003
150