finalVersion

De (derde) Delftse Poort in Rotterdam,
ontworpen door De Swart (1772).
4.3 Fase 5(c): Echtheid versus namaak
De Nieuwe Delftse Poort (1995). Het kunstwerk van Cor Kraat is gebaseerd op de
(derde) Delftse Poort. In en rond het staketsel staan fragmenten van het origineel.
het idee van Rietbergen, om het silhouet van de toren met een permanente versie van het
tijdelijke stalen staketsel in het stadsbeeld terug te brengen: ‘Dan wordt er dus niet herbouwd
in steen, maar in een duurzaam en dragend materiaal’, aldus Rietbergen.
In Rotterdam is aan het Pompenburg met een vergelijkbaar uitgangspunt het silhouet van
de verdwenen Delftse Poort teruggebracht in het stadsbeeld. In de jaren negentig ontwierp
kunstenaar Cor Kraat met stalen profielen op schaal een moderne, transparante interpretatie
van het oude bouwwerk uit 1772, dat aan oorlogsschade ten onder was gegaan.
Maar lang niet iedereen is te spreken over het resultaat van deze authentieke, artistieke
expressie. En dat ondersteunt het pleit voor rechtlijnigheid van Boshouwers. Aan een
hedendaagse interpretatie van een reconstructie hangt immers altijd het risico dat die
interpretatie niet bevalt. Zelfs Peeters, een uitgesproken tegenstander van een reconstructie op
het Valkhof, waarschuwt voor een grote teleurstelling bij het publiek: ‘Dan komt bij
architecten -professionele optimisten als zij nu eenmaal zijn- al gauw het plan op om althans
een evocatie van het silhouet der hoofdvormen in moderne materialen en technieken te
beproeven.’ 319 En in plaats van de toren die de Nijmeegse bevolking kent van de vele
afbeeldingen, krijgt ze dan ‘een kinderachtig spel met transen en kantelen’ voorgeschoteld, of
anders ‘post-modernistische ego-trips van Aldo Rossi en James Sterling, die oude vormen
ironiseren en uit balans toepassen in nieuwe ruimtelijke fantasieën.’ 320
Projectontwikkelaar Ton van Dam heeft wat dat betreft meer vertrouwen in hedendaagse
architecten dan Peeters. Het liefst zou hij Rob Krier, de vermaarde aanhanger van het
hedendaags traditionalisme, aan de slag laten gaan met de ‘Utrecht’. 321 ‘Zo van: “dit was de
“Utrecht” en die willen we herkenbaar terughebben”.’ 322 Vervolgens zou Krier volgens van
Dam ‘een symbiose moeten maken tussen het verleden en het heden.’ 323
319 Renaud (1988), p 245
320 Idem
321 Rob Krier is in Nederland vooral bekend van zijn stedenbouwkundige plan voor de Resident in Den Haag.
322 Dam, T. van, ‘A la de “Utrecht”’ in Kam, R. de (red.), De ‘Utrecht’, Toekomst voor een verdwenen gebouw,
Uitgeverij Matrijs, Utrecht 2004, p 66
323 Idem
166