Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

hoofdstuk diagnostiek (9.2). Ervaringen bij patiënten met de ziekte van Alzheimer suggereren
dat op grond van het gunstiger bijwerkingen profiel, en uit het oogpunt van therapietrouw, de
voorkeur uitgaat naar behandeling met een rivastigmine pleister. 274 Wanneer rivastigmine
desondanks slecht wordt verdragen, is galantamine een andere optie. Hiermee zijn echter geen
goede studies gedaan, slechts een zeer kleine open label studie met slecht gedefinieerde
eindpunten 275
De werkgroep is van mening dat rivastigmine gestaakt kan worden bij het uitblijven van enige
effectiviteit op het cognitieve functioneren. Dit is van belang daar de EXPRESS studie heeft
laten zien dat 41% van de patiënten verbeterd is na rivastigmine, volgens de behandelend arts,
maar ook 34% verslechterd is na het voorschrijven van rivastigmine. Ook moet de behandeling
gestaakt worden bij onacceptabele bijwerkingen. Lastiger is de besluitvorming bij patiënten die
aanvankelijk zijn verbeterd en die rivastigmine goed verdragen. Rivastigmine bij patiënten met
PDD moet beschouwd worden als cholinerge suppletie therapie, maar de beschikbare data
tonen aan dat desondanks het initieel gunstige effect teniet wordt gedaan door de progressie
van de ziekte. De vraag blijft bestaan of de behandelde PDD patiënten met rivastigmine na het
stoppen hiervan niet verder zullen verslechteren. Alleen met donepezil (een niet in Nederland
geregistreerde cholinesterase remmer) zijn stopstudies verricht, die inderdaad een directe
achteruitgang lieten na het staken van de donepezil. 276 Waarschijnlijk gaat het hier om een
klasse effect. Er zijn daarom momenteel geen duidelijke stopregels geformuleerd voor
rivastigmine bij PDD patiënten. Een praktische overweging kan zijn de behandeling toch te
staken als de kwaliteit van leven dusdanig laag is geworden, dat suppletie met een
cholinesterase remmer niet meer zinvol lijkt. Indien de patiënt alsnog duidelijk verslechtert na het
staken, dan moet rivastigmine herstart worden.
Rivastigmine dient daarom niet automatisch te worden gestopt bij patiënten met PDD, als zij
worden opgenomen in een verpleeghuis. Ook op dat moment dienen bovengenoemde
overwegingen in acht te worden genomen.
Aanbeveling
Rivastigmine dient door de behandelend specialist alleen te worden voorgeschreven als de
patiënt voldoet aan de internationaal hiervoor geaccepteerde criteria voor de behandeling van
PDD (zie hoofdstuk diagnostiek, 9.2).
Rivastigmine behandeling bij patiënten met PDD dient beschouwd te worden als cholinerge
suppletietherapie. Stoppen hiervan moet alleen overwogen worden als de kwaliteit van leven zo
laag is geworden, dat suppletie niet meer zinvol lijkt. Bij gebleken verslechtering van de
cognitieve functies na staken, moet rivastigmine weer herstart worden.
5.4. Effectiviteit van behandeling van impulscontrolestoornis
Welke interventies zijn het meest effectief bij de behandeling van impulscontrolestoornis bij de
ZvP?
Een impulscontrolestoornis (ICS) wordt gekenmerkt door een persisterend onvermogen om een
impuls of verleiding te kunnen weerstaan, die betrekking heeft op het uitvoeren van een
handeling die schade aan de persoon of de omgeving toebrengt.
ICS komt voor bij ongeveer 6-7% van de patiënten met de ZvP en betreft vooral een verslaving
op het gebied van gokken, seksualiteit, winkelen en eten. 277-279 Daarnaast bestaat bij patiënten
101