Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

of indien uitgebreid of geavanceerd diagnostisch onderzoek nodig is, zoals bij primaire
slaperigheid overdag, psychofysiologische insomnie, rusteloze benen, REM slaap
gedragsstoornis en slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen.
Medicatie
Bij ernstige in- of doorslaapproblemen die niet op slaaphygiënische adviezen reageren, is te
overwegen om kortdurend slaapmedicatie te geven conform de NHG-Standaard
„Slaapproblemen en slaapmiddelen‟. Het risico op bijwerkingen vormt een praktisch bezwaar bij
het voorschrijven van benzodiazepines. Het gebruik van benzodiazepines is onder andere
geassocieerd met een vijfvoudig verhoogd valrisico, bovenop het al verhoogd valrisico als
gevolg van de ZvP zelf. 369
Wanneer er onvoldoende respons is, of langer durende behandeling nodig lijkt, is verwijzing
naar een slaapgeneeskundige geïndiceerd, om eventuele primaire slaapstoornissen uit te
sluiten, en bijv. cognitieve gedragstherapie voor insomnie te starten.
Uitgangspunt voor goed (medisch of paramedisch) handelen
De behandelend specialist of de Parkinsonverpleegkundige dient bij elke patiënt met de ZvP
aandacht te besteden aan slaapproblemen, en zonodig een uitgebreide slaapanamnese af te
nemen. De arts moet daarbij alert zijn op een relatie met een mogelijk aanwezige depressie,
en deze zo nodig behandelen (zie 8.6 en 10.1)
Bij iedere patiënt met de ZvP en slaapproblemen geeft de behandelend arts adviezen met
betrekking tot het verbeteren van de slaaphygiëne
Bij ernstige in- of doorslaapproblemen welke niet op slaaphygiënische adviezen reageren is
te overwegen om kortdurend slaapmedicatie te geven conform de NHG-Standaard
„Slaapproblemen en slaapmiddelen‟. Daarbij vormt het risico op bijwerkingen van
benzodiazepines echter een praktisch bezwaar.
Wanneer motorische problemen (bijvoorbeeld transfers of omrollen in bed) mede de
slaapproblemen veroorzaken kan verwijzing naar een fysiotherapeut, oefentherapeut of
ergotherapeut worden overwogen (zie Deel IV, „Transmurale netwerkbeschrijving‟,
aanbevelingen 7-3 en 7-4).
De behandelend arts overweegt laagdrempelig de consultatie van een arts met
aandachtsgebied slaapstoornissen, al dan niet werkzaam binnen een gespecialiseerd
slaapcentrum
2. Vallen
Afhankelijk van het ziektestadium valt tweederde van de patiënten met de ZvP een of meerdere
keren per jaar. 370;371 Het risico om te vallen is het hoogst in matig ernstige ziektestadia (Hoehn
en Yahr stadium 3), als de balans en het lopen verstoord beginnen te raken, maar patiënten nog
wel voldoende mobiel zijn om daadwerkelijk „at risk„ te zijn om te vallen. De lichamelijke, sociale
en emotionele impact van een val is groot.
Het optreden van herhaaldelijk en aan de andere kant onverklaard vallen vroeg in het beloop
van de ziekte (vooral als dit optreedt binnen het eerste ziektejaar) is verdacht voor andere
neurologische aandoeningen dan de ZvP, bijvoorbeeld PSP of MSA. 372
137