Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

effectiviteit en is verreweg het goedkoopste op lange termijn, maar
kent belangrijke contra-indicaties zoals cognitieve stoornissen en
depressiviteit. Daarnaast speelt de drempel voor een
hersenchirurgische ingreep bij veel patiënten een grote rol. Tenslotte
bestaat er een risico op cognitieve complicaties door STN-DBS.
2. Met apomorfine bestaat inmiddels 20 jaar ervaring. Er is evidence
voor effectiviteit aanwezig, maar dit is afkomstig uit een beperkt
aantal studies. De pomp is eenvoudig te bedienen, het subcutane
naaldje is eenvoudig aan te brengen, en de therapie is omkeerbaar.
Er bestaan bovendien weinig harde contra-indicaties. Ook voor
patiënten die ondanks optimale neurochirurgische behandeling
onvoldoende effect ervaren kan ampomorfine infusie een additioneel
gunstig effect laten zien. Echter, de meeste patiënten hebben na
enkele jaren toch behoefte aan een andere vorm van behandeling.
Een deel van de patiënten krijgt huidproblemen door de apomorfine.
Daarnaast kan vrijwel geen enkele patiënt op monotherapie
apomorfine functioneren, en blijft dus additionele dopaminerge
medicatie noodzakelijk.
3. De effectiviteit van intraduodenale levodopa is duidelijk aangetoond.
Er zijn echter nog onvoldoende lange termijn gegevens. Daarnaast is
intraduodenale levodopa de duurste van de drie eindstadium
therapieën. Ter indicatie: intraduodenale levodopa is een factor 3-4x
duurder dan apomorfine en een factor 6-8x duurder dan STN-DBS.
Voordelen zijn de omkeerbaarheid, en vooral het feit dat
intraduodenale levodopa als echte monotherapie gegeven wordt,
waardoor alle andere medicatie gestopt kan worden. Een additioneel
voordeel kan zijn de mogelijkheid om extra sondevoeding te geven
via dezelfde canule. Ook voor patiënten die ondanks optimale
neurochirurgische behandeling onvoldoende effect ervaren kan
intraduodenale levodopa een additioneel gunstig effect laten zien.
Echter, het aanbrengen van de duodenale sonde is complexer dan
van een subcutaan naaldje. Verder is momenteel het
bedieningsgemak van de pomp en de grootte nog niet optimaal.
D
Mening van de werkgroep
4.3. Meerwaarde van het gebruik van klinimetrie
4.3.1. Meerwaarde van meetinstrumenten ter evaluatie van de ziekteprogressie
De Hoehn & Yahr schaal wordt wereldwijd veel gebruikt voor de classificatie van de ZvP.
Echter, deze schaal geeft onvoldoende houvast om progressie te meten in de tijd en is daar ook
nooit voor ontwikkeld. De meest toegepaste klinische schaal voor de beoordeling van de ziekte
ernst is de uitgebreide UPDRS. Hiervan is recent een verbeterde versie verschenen (de MDS-
UPDRS). 237 Een goed en minder uitgebreid alternatief zijn de in Nederland ontwikkelde SCOPA
schalen (http://www.scopa-propark.eu/). 93;238-242 Routinematige toepassing van deze schalen in
zijn geheel is niet haalbaar in de klinische praktijk. Wel dient gestreefd te worden de
belangrijkste klinische scores, zoals rigiditeit, tremor en loop- en balansstoornissen volgens
deze schalen te scoren. Op indicatie na ook de ernst van symptomen zoals depressie en
hallucinaties gescoord worden. Clinici kunnen daarmee onderling gemakkelijk een indruk krijgen
89