Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

medicatie spelen nu de klinische verschijnselen, leeftijd en
patiëntvoorkeuren een rol.
Wanneer begin je met medicamenteuze behandeling: criteria voor inzetten
van medicatie.
Criteria voor verwijzen door huisarts voor medicamenteuze behandeling.
Positionering levodopa ten opzichte van dopamine-agonisten. Naast
effectiviteit is hierbij aandacht voor bijwerkingen belangrijk op seksueel
gedrag, stemming, persoonlijkheid, dwangmatigheid, cognitie en motivatie.
Hoe in de praktijk omgaan met comorbiditeit ivm interactie met andere
medicatie? Hierbij onderscheid maken jonge/oude patiënt (of comorbiditeit
combineren met biologische leeftijd).
Interactie van voedingsmiddelen en multipreparaten (als Q10, creatinine)
met medicamenten.
Heroverwegen leeftijdscriterium van 65 jaar uit huidige richtlijnen.
Aandacht voor negatieve effecten van medicatie i.v.m. depressie, psychose
en cognitieve achteruitgang op de motorische klachten.
Aandachtspunten medicatie late fase:
Keuzemogelijkheden medicamenten; overzicht op basis van effectiviteit,
bijwerkingen (en kosten). Indicaties en contra-indicaties.
Hoe is therapietrouw te optimaliseren? (40/50% niet adequaat)
Responsfluctuaties en dyskinesieën.
Overige opmerkingen
De oude richtlijnen zijn te veel gericht op motoriek. Bij de behandeling van
Parkinson gaat het niet alleen om de bewegingsstoornis maar ook om
stoornissen in cognitie, stemming en slaap, en autonome disfunctie. Het is een
multineurotransmitterstoornis. De richtlijn moet handvatten geven voor het totale
ziektebeeld.
Farmaco-economische overwegingen meenemen.
Periodieke controle: beoordeling/bijstelling werking medicatie
Waar bestaat de periodieke controle uit? Parkinson is een brede aandoening.
Niet alleen effecten op motoriek, maar ook stoornissen van cognitie, stemming en
slaap, en autonome disfunctie spelen een rol. Hier moet in de controles aandacht
aan besteed worden.
Welke schalen zijn te gebruiken bij periodieke controle? Dit als hulpmiddel om
alle aspecten van Parkinson te kunnen beoordelen (zie punt hierboven).
Welke tijdsduur is nodig voor een controle? Welke rol kunnen nurse practitioners
of parkinson verpleegkundigen hierin spelen? Ervaring is dat er op dit moment
vaak onvoldoende tijd is om alle aspecten van Parkinson aan bod te laten komen.
Het is wenselijk dat bijv. parkinsonverpleegkundige/nurse practitioner aanwezig
zijn, die ruim de tijd hebben om alles door te nemen met de patiënt.
Wat is de waarde van de Meerwaldt kaart?
Verwijzing naar een gespecialiseerd centrum
Hoe kan de organisatie van zorg voor Parkinsonpatiënten het beste
vormgegeven worden? Het is van belang de zorg lokaal goed te organiseren, en
dat er voldoende lokale expertise is. Het betreft een groot aantal patiënten. Bij
bijvoorbeeld uitbehandeling moeten er voor de patiënt thuis veel zaken geregeld
worden, dit gaat lastig vanuit een centrum dat verder weg gesitueerd is. Wel moet
er een landelijke dekking zijn van gespecialiseerde (regionale) centra, waar
behandeling plaats kan vinden van de complexe gevallen of in een acute situatie.
Indien mogelijk gaat de patiënt daarna weer terug naar de lokale behandelaars.
Bijlage A, pagina 39