Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

keuze voor een bepaald medicament primair bepaald door medisch inhoudelijke argumenten.
De kosten van een bepaald medicament kan een overwegende rol in de keuzebepaling hebben,
maar mag nooit leidend zijn voor de besluitvorming. Indien een medicament onvoldoende effect
heeft op de motorische klachten moet niet geaarzeld worden om over te gaan op een
medicament uit een andere groep.
4.1. Medicamenteuze (mono)therapie van de motorische symptomen in de
ongecompliceerde fase van de ZvP
4.1.1. Effectiviteit van levodopa in de ongecompliceerde fase van de ZvP
Hoe effectief is levodopa met directe afgifte bij de behandeling van functiebeperkingen in de
ongecompliceerde fase van de ZvP, in vergelijking met placebo?
Wetenschappelijke onderbouwing
Eén dubbelblind uitgevoerde RCT (de ELLDOPA studie) heeft het effect van levodopa met een
decarboxylase-remmer vergeleken met placebo. 110 Deze RCT was een grote multicenter studie
(N=361) waarin patiënten met de ZvP in de ongecompliceerde fase (diagnose ZvP < 2 jaar en
geen andere Parkinson medicatie) gerandomiseerd werden over 4 groepen (150/37.5 mg/dag,
300/75 mg/dag, 600/150 mg/dag of placebo). Patiënten werden 40 weken behandeld, gevolgd
door een „washout‟-periode van twee weken. De primaire uitkomstmaten waren de UPDRS
score en de mate van dopaminetransporterbinding met 123 I-ß-CIT SPECT. Het verschil in
UPDRS score bij start van de studie en na 42 weken was 7,8 eenheden in de placebogroep, 1,9
eenheden in de groep die dagelijks 150 mg of 300 mg levodopa kreeg en –1,4 eenheden in de
groep die 600 mg per dag kreeg (nota bene: lagere UPDRS scores weerspiegelen een
verbetering).
Levodopa verbeterde zowel de totale score (sectie I, II en III), als de ADL component (sectie II)
en de motorische component (sectie III) van de UPDRS. Echter, er werd geen verbetering
waargenomen op de cognitieve subschaal van de UPDRS (sectie I). De UPDRS scores
verslechterden tijdens de „washout‟-periode in alle groepen, echter niet tot het niveau van de
placebogroep. De 123 I-ß-CIT SPECT-scans toonden een niet-significante vermindering van de
dopaminetransporter opnames bij de levodopa behandelde patiënten ten opzichte van de
placebo groep. Bijwerkingen kwamen significant vaker voor in de 600 mg groep dan in de
placebogroep en bestonden voornamelijk uit dyskinesieën (16,5% versus 3,3%), misselijkheid
(31,9% versus 13,3%), infectie (6,6% versus 1,1%), hypertonie (5,5% versus 1,1%) en hoofdpijn
(13,2% versus 3,3%).
Conclusie
Niveau 2
Levodopa is een effectieve symptomatische behandeling van
functiebeperkingen bij de ZvP, waarbij het effect direct gecorreleerd is aan
de hoogte van de dosis. Bijwerkingen op de korte termijn komen weinig voor
en zijn meestal van voorbijgaande aard.
Er is geen aangetoond toxisch effect van levodopa op dopaminerge
neuronen. Nader onderzoek hiernaar is nodig.
A2 Fahn 2004
54