Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

2001
Overige overwegingen
Veelal wordt de arbitraire leeftijdsgrens van 65 jaar gebruikt voor het advies om eerst met
dopamine-agonisten dan wel met levodopa te starten. Dit advies is mede gebaseerd op de
studie van Kostic et al. waaruit werd geconcludeerd dat dopamine-agonisten meer kans op korte
termijn bijwerkingen geven bij oudere patiënten en dat het starten met levodopa op jongere
leeftijd de kans op het krijgen van late motorische complicaties verhoogt. Deze studie hanteerde
echter een leeftijdsgrens van 40 jaar. 155 Er is nooit aangetoond dat het starten met levodopa
preparaten met in een later stadium adjuvante therapie met dopamine-agonisten (en zo nodig
het verlagen van de levodopa dosering) op lange termijn tot meer motorische complicaties zou
leiden, dan wanneer met dopamine-agonisten gestart zou worden met in een later stadium
adjuvante behandeling met levodopa. 156-158
De werkgroep is van mening dat levodopa en dopamine-agonisten equipotent zijn bij de
behandeling van de motorische symptomen in de vroege fase van de ZvP. Per patiënt dient
daarom een individuele overweging gemaakt te worden voor de keuze van een bepaald
medicament, waarbij biologische leeftijd, voorgeschiedenis, comorbiditeit, bijwerkingenprofiel,
wensen, voorkeuren, dagactiviteiten en levensverwachting van de patiënt en de
functiebeperkingen die de patiënt ervaart in zijn werk, hobby‟s en huishouden een rol spelen.
Indien dopamine-agonisten niet voldoende effectief zijn, moet niet geaarzeld worden om naast
de dopamine-agonist levodopa te starten, onafhankelijk van de leeftijd van de patiënt.
Aanbeveling
De keuze tussen het starten met levodopa of een dopamine-agonist bij een patiënt met de ZvP
in de ongecompliceerde fase met functiebeperkingen is afhankelijk van individuele factoren,
waarbij biologische leeftijd, voorgeschiedenis, comorbiditeit, bijwerkingenprofiel, wensen,
voorkeuren, dagactiviteiten en levensverwachting van de patiënt en de functiebeperkingen die
de patiënt ervaart in zijn werk, hobby‟s en huishouden (bij een relatief grote functiebeperking
heeft levodopa de voorkeur) een rol spelen.
Indien bij een patiënt dopamine-agonisten niet (meer) voldoende effectief zijn als initiële
therapie, moet niet geaarzeld worden om, naast de dopamine-agonist, levodopa te starten (en
vice versa), onafhankelijk van de leeftijd van de patiënt.
4.1.9. Effectiviteit van MAO-B remmers versus dopamine-agonisten in de
ongecompliceerde fase van de ZvP
Hoe effectief zijn MAO-B remmers bij de behandeling van ZvP in de ongecompliceerde fase, in
vergelijking met dopamine-agonisten?
Wetenschappelijke onderbouwing
Er werden 2 RCT‟s gevonden waarin een vergelijking werd gemaakt tussen MAO-B remmers en
dopamine-agonisten bij de behandeling van de ZvP in de ongecompliceerde fase. 25;154 In beide
studies werd ook een derde behandeling bestudeerd, bestaande uit levodopa.
65