Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

Er zijn geen trials van voldoende wetenschappelijke kwaliteit die het effect van therapeutische
interventies gericht op valpreventie onderzocht hebben. Gezien de complexe multifactoriële
pathofysiologie en analoog aan bestaande nationale en internationale richtlijnen voor
valpreventie bij ouderen in het algemeen, is de werkgroep van mening dat patiënten het meest
gebaat zijn bij een multidisciplinaire benadering. Voor een aantal generieke interventies kan
verwezen worden naar de richtlijn „Valpreventie bij ouderen‟ van de NVKG. 374 Daarnaast kunnen
bij elke patiënt een aantal therapeutische mogelijkheden overwogen worden:
Optimaliseren van de Parkinson medicatie. Dit geldt vooral voor patiënten die vallen als
gevolg van bevriezen tijdens het lopen, wat vaak verbetert met een hogere dosis anti-
Parkinsonmedicatie (mits verdragen);
Verminderen of staken van sederende medicatie;
Fysiotherapie gericht op verbeteren van de balans en valpreventie volgens de KNGF-richtlijn
Multidisciplinaire, multifactoriële interventie (oa verpleegkunde en ergotherapie).
Uitgangspunt voor goed (medisch of paramedisch) handelen
Overweeg een vorm van atypisch parkinsonisme, zoals PSP of MSA, als patiënten met een
hypokinetisch-rigide syndroom vroeg in het ziektebeloop (vooral als dit al binnen het eerste
ziektejaar is) herhaaldelijk vallen
De behandelend arts dient bij patiënten met de ZvP die meerdere keren gevallen zijn op
systematische wijze de risicofactoren voor vallen te inventariseren
Op basis van de geïnventariseerde risicofactoren kunnen gerichte interventies worden
ingezet door zorgverleners met expertise op het gebied van de ZvP
Een multidisciplinaire benadering is vermoedelijk het meest zinvol
Voor generieke adviezen ten aanzien van valpreventie wordt verwezen naar de richtlijn
„Valpreventie bij ouderen‟ van de NVKG en het CBO. 374
3. Autonome dysfunctie
Autonome dysfunctie komt veel voor bij patiënten met de ZvP, doordat de catecholaminerge
neuronen van het autonome zenuwstelsel degenereren als onderdeel van het neurodegeneratief
proces bij de ZvP. Daarnaast kan ook de anti-Parkinsonmedicatie autonome bijwerkingen
veroorzaken.
Hoewel geen systematisch literatuuronderzoek naar de behandeling van autonome dysfunctie
bij de ZvP voorhanden is, worden toch enkele conceptaanbevelingen gedaan op het gebied van
gastro-intestinale dysfunctie, blaasproblemen, seksueel dysfunctioneren, orthostatische
hypotensie en overmatig transpireren.
3.1. Gastro-intestinale dysfunctie
Gewichtsverlies
Ouderen zijn ondervoed wanneer sprake is van onbedoeld gewichtsverlies van meer dan 10% in
de laatste 6 maanden, of meer dan 5% in de laatste maand, of een Body Mass Index (gewicht
gedeeld door de lengte in het kwadraat) van kleiner dan 20. 375 Uit onderzoek blijkt dat bij 50%
van de patiënten met de ZvP onbedoeld gewichtsverlies ontstaat 376 ; bij 20% van de patiënten
139