Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

Conclusie
Niveau 3
Het PEPP geeft zowel bij de patiënten als bij de partners een vermindering
van psychosociale problemen en een verminderde hulpbehoefte.
C Macht et al 2007; Simons et al 2006
Overige overwegingen
Veel patiënten met de ZvP en hun partners ervaren psychosociale problemen gerelateerd aan
de ZvP. Aangezien (niet-vergelijkend) onderzoek positieve effecten aangetoond heeft van het
PEPP, is de werkgroep is van mening dat het aanbieden van het PEPP aan patiënten met de
ZvP en hun partners een meerwaarde heeft.
Patiënten kunnen in elke fase psychosociaal overbelast raken. Er is nog geen onderzoek
gedaan met betrekking tot de vraag in welke fase patiënten het meeste baat zouden kunnen
hebben van psychosociale behandeling. Klinische ervaring lijkt erop te wijzen dat met name
patiënten in Hoehn & Yahr stadium 2 of 3 hiervan profijt hebben. Deze patiënten (en hun
partners) ervaren waarschijnlijk fysieke beperkingen vanwege de ziekte evenals psychosociale
problemen. Voor patiënten die net de diagnose vernomen hebben, kan de interventie van
belang zijn vanwege bijvoorbeeld acceptatieproblemen of depressiviteit. Echter, voor deze
patiënten kan de interventie ook te confronterend zijn
Andere psychologische interventies, zoals life review, oplossingsgerichte therapie, mindfulness
en psychotherapie zijn niet onderzocht bij de ZvP en om die reden niet in richtlijn opgenomen.
Aanbeveling
Alle zorgverleners dienen in elke fase van het ziekteproces alert te zijn op problemen in het
emotioneel en psychisch welbevinden en op de aanwezigheid van psychosociale problemen bij
de patiënt of diens partner en dienen dit naar de Parkinsonverpleegkundige te communiceren
Bij het vermoeden op psychosociale problemen, interpersoonlijke problematiek, of emotionele of
psychische overbelasting van de patiënt of diens partner verdient het aanbeveling om naar een
maatschappelijk werker of een klinisch psycholoog te verwijzen. De keuze voor één van beiden
disciplines is hierbij afhankelijk van de expertise op het gebied van relatietherapie en de
voorkeur van de patiënt. Patiënten met complexe psychosociale problematiek dienen naar een
klinisch psycholoog verwezen te worden.
Bij aanwezigheid van psychosociale problemen of emotionele of psychische overbelasting (van
patiënten en hun partners) kan overwogen worden verwijzing voor psychosociale educatie,
bijvoorbeeld zoals het PEPP of cognitieve gedragstherapie, overwogen worden.
Zie Deel IV van deze richtlijn, „Transmurale netwerkbeschrijving‟ voor de taken en
verantwoordelijkheden van de maatschappelijkwerker en de klinisch psycholoog (aanbeveling 7-
7 en 7-10)
132