Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

Conclusie
Niveau 2
Apomorfine als penject therapie is effectief bij het optreden van
onvoorspelbare „OFF‟-perioden in de latere stadia van de ZvP.
Continue apomorfine infusie lijkt effectief bij het reduceren van zowel de duur
alsook de frequentie van „OFF‟-perioden en het reduceren van dyskinesieën.
B Dewey 2001, Ostergaard 1995, van Laar 1993
C Colzi 1998, Frankel 1990, Gancher 1995, Hughes 1993, Kanovsky
2002, Manson 2002, Pietz 1998, Poewe 1993, Stocchi 2001,
Katzenschlager 2005
Overige overwegingen
Studies naar de effectiviteit van apomorfine injecties en infusies zijn lastig geblindeerd uit te
voeren, gezien de bijwerkingen. Daarnaast zijn ze ook nauwelijks placebo-gecontroleerd uit te
voeren, gezien de ernst van de fluctuaties in deze fase van de ziekte. Echter, gezien de
bewezen effectiviteit van de injecties is het effect bij infusie niet twijfelachtig.
Apomorfine heeft een plaats bij de behandeling van onvoorspelbare motorische fluctuaties, die
niet (voldoende) reageren op optimale orale therapie. 225 Er dient rekening gehouden te worden
met bijwerkingen zoals verwardheid en hallucinaties. Tevens kunnen lokale subcutane infiltraten
de duur van de therapie beperken. Deze infiltraten kunnen deels voorkomen worden door de
concentratie van apomorfine zo laag mogelijk te houden, variërend van maximaal 0,5% tot
minimaal 0,125%. Ook lokale behandeling met corticosteroïd crème behoort tot de
behandelmogelijkheden van deze infiltraten, evenals het frequenter wisselen van injectieplaats
en het koelen van de infiltraten.
Het gebruik van apomorfine dient de eerste weken altijd gecombineerd te worden met
domperidon (een perifere dopamine-antagonist) om de perifere bijwerkingen van apomorfine
zoals misselijkheid en braken te antagoneren. Na enkele weken kan geprobeerd worden de
domperidon te verminderen of af te bouwen, wat echter niet altijd mogelijk is.
Gezien de complexiteit van deze behandeling en de mogelijke bijwerkingen bij aanvang,
waaronder hypotensie, dient de instelling van deze behandeling klinisch te gebeuren. De
werkgroep is dan ook van mening dat deze uitsluitend uitgevoerd mag worden in centra met
expertise aangaande deze therapie.
Gezien de korte absorptiehalfwaardetijd kan een apomorfine test rol hebben als therapeutische
„challenge‟ (in tegenstelling tot het gebruik als een diagnostische challenge). De „challenge‟
wordt daarbij gebruikt om te bepalen of het zin heeft bij een patiënt de dosis dopaminerge
medicatie op dat moment verder te verhogen. Met een apomorfine „challenge‟ kan in korte tijd
(