Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

In de eerste (2007) werden conclusies getrokken volgens de systematiek van het CBO (zie
inleiding) op basis van 23 RCT‟s. 349 De volgende conclusies werden gebaseerd op bewijs
verkregen uit minimaal twee of meerdere RCT‟s van niveau B (niveau 2):
Het is aannemelijk dat bij patiënten met de ZvP de gang wordt verbeterd door het toepassen
van visuele of auditieve cues, die zijn geoefend tijdens actieve looptraining.
Het is aannemelijk dat bij patiënten met de ZvP het toepassen van cognitieve
bewegingsstrategieën het uitvoeren van de transfers verbetert.
Het is aannemelijk dat de combinatie van balanstraining (waarbij patiënten hebben
aangeleerd om visuele en vestibulaire terugkoppeling te gebruiken) met krachttraining van
de onderste extremiteit effectief is in het verbeteren van de balans bij patiënten met de ZvP
en effectiever is dan balanstraining alleen.
Het is aannemelijk dat een oefenprogramma gericht op het verbeteren van de mobiliteit
gecombineerd met oefeningen gericht op activiteiten (bijvoorbeeld lopen of balans) een
verbetering geeft in de uitvoer van de ADL.
Het is aannemelijk dat bij patiënten met de ZvP een krachttrainingsprogramma de
spierkracht verbetert.
De tweede review (2007) includeerde 23 RCT‟s. 350 De methodologische kwaliteit van de studies
was matig, maar is de afgelopen decennia substantieel verbeterd. In de studies met de hoogste
kwaliteit werd veelal het effect van oefentherapie onderzocht, inclusief het gebruik van externe
ritmes om de gang en hieraan gerelateerde activiteiten te verbeteren. De resultaten suggereren
dat de onderzochte effecten van fysiotherapie taak- en contextafhankelijk zijn.
Oefenprogramma‟s moeten daarom bestaan uit betekenisvolle taken die bij voorkeur worden
getraind in de huiselijke omgeving van de patiënt. 350
In de laatste review (2007) werden 14 RCT‟s (n=518) geïncludeerd, namelijk niet de studies
waarin cueing werd onderzocht. 348 De meeste RCT‟s waren van matige kwaliteit. 348 Voor twee
uitkomstmaten was het mogelijk een kwantitatieve analyse van de resultaten uit te voeren
(meta-analyse): het fysiek functioneren (Standardised Mean Difference (SMD) 0.47, 95% CI
0.12 – 0.82) en de kwaliteit van leven (SMD 0.27, 95% CI 0.02 – 0.51). Voor de overige
uitkomstmaten, zoals kracht, evenwicht, loopsnelheid, vallen of depressie was dit niet mogelijk
en werd een kwalitatieve analyse verricht. De resultaten van deze kwalitatieve analyse zijn kort
samengevat de volgende. Voor kracht werd in twee studies een significante verbetering
gerapporteerd; in twee andere studies die werden gevonden werden geen groepsverschillen
gerapporteerd. Wat evenwicht betreft werden in vier van de vijf gevonden studies een
significante verbetering gerapporteerd in Berg Balance Scale, of Functional Reach and Sensory
Orientation. In drie van de vier studies die werden gevonden werd een significante verbetering
van de loopsnelheid gevonden. Met betrekking tot de uitkomstmaat vallen werden twee studies
gevonden. In geen van deze studies leidde oefenen tot een vermindering van de valincidentie.
Er werden vier studies gevonden met betrekking tot de uitkomstmaat depressie. Geen van deze
studies liet een vermindering van depressie zien als gevolg van een oefenprogramma. In de
twee systematische reviews van systematische reviews werden drie systematische reviews over
de effectiviteit van fysiotherapie bij de ZvP geïncludeerd. Er werd onvoldoende gering tot matig
bewijs gevonden voor de effectiviteit van fysiotherapie. 352;353
Conclusie
125