Inleiding richtlijn de ziekte van Parkinson - Medisch Contact

Overige overwegingen
In de meeste gevallen is aanvullend onderzoek met behulp van SPECT niet nodig om de
diagnose ZvP te stellen. Daarom behoort dit onderzoek niet tot het standaard aanvullend
onderzoek bij verdenking op de ZvP. Indicaties voor presynaptische SPECT-scans ten behoeve
van de diagnose ZvP zijn onder andere: a) patiënten met zeer lichte of atypische symptomen
verdacht voor de ZvP, die graag meer zekerheid over de diagnose willen hebben, b) een
onbegrepen tremor en c) het vermoeden dat meerdere aandoeningen naast elkaar bestaan,
zoals vasculair parkinsonisme met de ZvP en medicamenteus geïnduceerd parkinsonisme met
de ZvP.
Bij SPECT-onderzoek bij patiënten met de idiopathische ZvP is er sprake van een asymmetrisch
aangedaan striatum, waarbij het putamen meer aangedaan is dan de nucleus caudatus. In de
beginfase van de ZvP kunnen beoordelingen van SPECT-scans vals-negatieve resultaten
opleveren. In verschillende klinische trials waarin SPECT gebruikt werd om de progressie van
de ZvP te vervolgen, vertoonden 4-11% van de patiënten met een klinische diagnose ZvP een
normale SPECT aan het begin van het onderzoek. 45 Echter, de laatste jaren zijn er steeds meer
data beschikbaar gekomen waaruit blijkt dat dergelijke patiënten met een klinische verdenking
op de ZvP en een normaal presynaptische PET- of SPECT-scan waarschijnlijk niet de ZvP
hebben. 46
Een presynaptische tracer kan niet dienen om de ZvP te onderscheiden van andere
hypokinetisch rigide aandoeningen, met uitzondering van de medicamenteus geïnduceerde
parkinsonisme en veelal ook vasculaire parkinsonisme.
De uitslagen van het SPECT-onderzoek dienen altijd zowel kwalitatief (visuele analyse) als
kwantitatief beoordeeld te worden en er dienen goede normaalwaarden voor alle leeftijden
aanwezig te zijn. Deze normaalwaarden verschillen per apparaat. De nucleair geneeskundige
beschikt over een database met normaalwaarden.
Aanbeveling
SPECT-scans met een presynaptische dopaminetransporter tracer (o.a. 123 I-FP- of 123 I- -CIT)
moeten alleen aangevraagd worden indien diagnostische twijfel bestaat, indien sprake is van
een onbegrepen tremor of indien het vermoeden bestaat dat meerdere aandoeningen naast
elkaar bestaan, zoals vasculair parkinsonisme samen met de ZvP, of medicamenteus
geïnduceerd parkinsonisme samen met de ZvP.
Subvraag 3b
Hoe accuraat is PET (Positron Emission Tomography) in het onderscheiden van de ZvP versus
atypisch parkinsonisme, in vergelijking met de klinische diagnose door een expert?
Wetenschappelijke onderbouwing
Zes studies werden gevonden waarin de effectiviteit van PET-scans werd vergeleken met de
klinische diagnose bij de differentiaal diagnose van de ZvP en atypisch parkinsonisme; het
betreft hier studies bij patiënten met een al duidelijke klinische diagnose. 47-52 Er waren geen
onderzoeken waarbij de effectiviteit van PET-scans werd vergeleken wat betreft het
differentiëren tussen de ZvP en essentiële tremor.
In één studie met 18 F-FDG-PET werd een sensitiviteit van 75% voor de ZvP (N=8), 100% voor
MSA (N=9) en 86% voor PSP (N=7) gevonden met een specificiteit van 100% voor de ZvP, 87%
voor MSA en 94% voor PSP. 50
35