Milieubeleid - Oapen

groei als milieudoelstelling. Gelet op het mogelijk ingrijpende karakter vanvolumegerichte instrumenten dient de noodzaak van een dergelijk beleid overtuigendte zijn.4.3.3 KenbaarheidMeetbaarheidlbenaderbaarheid van de activiteitenDe mate waarin ongewenste individuele activiteiten voor de regulator meetbaardanwel benaderbaar zijn, is bepalend voor het succes en de kosten vanhandhaving van milieubeleid. Wanneer de meetbaarheid goed is, vormt ditsituatiekenmerk geen onderscheidende factor voor de instrumentkeuze. Dankan in principe elk type worden ingezet, en zijn andere kenmerken bepalendvoor de keuze. Bij moeilijk herkenbare of meetbare activiteiten zijn de meesteinstrumenttypen minder geschikt. Een voorbeeld is het meegeven van kleinchemisch afval (batterijen, verfresten e.d.) met gewoon huisvuil. Directe offinanciele regulering van deze milieubelastende activiteit is onmogelijk. Hetvaststellen van het strafbare danwel belastbare feit zou immers het openen endoorzoeken van vuilniszakken (of -bakken) vereisen.Het meest algemeen toepasbare instrumenttype voor moeilijk herkenbare danwe1meetbare activiteiten is sociale regulering. Een beroep op medewerkingzal veelal niet volstaan, maar moet worden gecombineerd met adequate infrastructurelevoorzieningen. Voorbeelden zijn het glasbakkensysteem en dechemocar.Een voonvaarde voor het inzetten van sociale regulering is we1 dater een maatschappelijkdraagvlak voor bestaat. Daarnaast dient te worden onderkend, datde voorkeuren van de doelgroep bepalend zijn voor het succes van sociale regulering.Indien de individuele preferenties voor (uit milieu-oogpunt) ongunstiggedrag zeer sterk zijn, zal sociale regulering weinig effectief zijn. Een voorbeeldis het autogebruik. Voorlichting zal hier alleen werken als de balans vanpersoonlijke voor- en nadelen van de auto ten opzichte van beschikbare alternatievenondubbelzinnig negatief uitvalt. Hieruit kan worden geconcludeerd,dat sociale regulering niet in alle gevallen met moeilijk meetbare of herkenbareactiviteiten effectief is.Een moeilijke herkenbaarheid van een milieubelastende activiteit vormt nietaltijd een aan de activiteit inherent situatiekenmerk. Emissies kunnen ookaan het oog onttrokken blijven door het door actoren niet beschikbaar stellenvan informatie daaromtrent. Een verplichting tot periodieke openbaarmakingvan emissiegegevens is een belangrijke voonvaarde voor iedere vorm van regulering.Zeker voor privaatrechtelijke en sociale regulering is essentieel datdeze informatie op gei'ndividualiseerde wijze beschikbaar komt. Actorgebondeninformatie is immers noodzakelijk voor maatschappelijke of privaatrechtelijkeacties. De raad acht een verplichting tot openbaarmaking van relevanteemissiegegevens een noodzakelijke voonvaarde voor een succesvolmilieubeleid (zie paragraaf 3.3).Een nadere beschouwing van milieubeleidssituaties waarbij de individueleactiviteiten niet herkenbaar of meetbaar zijn of zijn te maken, leert dat emissiesin veel gevallen we1 benaderbaar zijn. Het genoemde probleem van kleinchemisch afval kan worden bestreden met beleid dat zich richt op het gewenstegedragsalternatief (inleveren), bijvoorbeeld in de vorm van statiegeld opbatterijen. Andere aangrijpingspunten kunnen worden gevonden in het transformatieprocesdat tot de milieu-effecten leidt (zie fig. 2.2 in hfdst. 2). Voorbeeldenzijn de kooldioxyde-emissies die voortkomen uit verbrandingsprocessen(benaderbaar via de brandstof of de verbrandingsinstallaties) en het mestprobleem(0.m. benaderbaar via de samenstelling van veevoeder).WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID