Milieubeleid - Oapen

In de praktijk zal het ideale schaalniveau van beleid in veel gevallen mondiaaldanwel Europees zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor het broeikaseffect, voorverzuring en voor aantasting van de ozonlaag. In de praktijk kan door middelvan milieudiplomatie worden gestreefd naar internationale coordinatie (ziehfdst. 5). Indien (of zo lang) dergelijke coordinatie niet (voldoende) tot standkomt, kan worden getracht doelstellingen nationaal te formuleren en te implernenteren.Dit is de weg die Nederland met het NMP(-plus) en diverse anderemilieuplannen bewandelt. Hierbij dient te worden onderkend dat daarbij devoordelen van coordinatie worden opgegeven. Dit geldt niet alleen indien hetbeleid gevolgen heeft voor de concurrentiepositie, maar ook waar er sprake isvan internationale kostenverschillen. Een voorbeeld wordt gevormd door Oosteuropesekolencentrales, die soms (per stuk) evenveel vervuilen als de geheleNederlandse elektriciteitsvoorziening. Stimuleren van (Nederlandse) milieuinvesteringenin deze landen is wellicht goedkoper dan maatregelen nemen ineigen land. In dergelijke gevallen vallen aanzienlijke kostenvoordelen tebehalen door emissiereducties daar te laten plaatsvinden waar dat per eenheidemissie het goedkoopst is.Soortgelijke overwegingen gelden voor het vaststellen van doelstellingen voorafzonderlijke Nederlandse doelgroepen; voorzover de kosten van emissiereductiegeen richtsnoer zijn bij de verdeling van de (nationale) milieuruimteleidt dit tot minder efficient situaties.Bij het toepassen van de situatiekenmerkenmethode en de typologie geldt datnaarmate het schaalniveau van toepassing groter is, het aantal bronnen enhun diversiteit in termen van kosten van emissiereductie toenemen. Dit leidter toe dat bij toepassing op grote schaalniveaus de typologie in relatief veelgevallen zal aangeven dat het om beleidsproblemen van het vierde (heterogene)danwel zevende (onoverzichtelijke) type gaat. Bij het vierde type passenvolgens de typologie financiele danwel privaatrechtelijke instrumenten, bijhet zevende type kennen alle instrumenttypen nadelen.Als men daarentegen de methode toepast op allengs kleinere schaalniveaus,daalt het aantal bronnen en neemt, met name als men bewust homogenegroepen tracht te vormen, de kostendiversiteit af. De milieubeleidssituatiesworden dan relatief vaak ingedeeld bij het eerste (overzichtelijke) danwelvijfde (onzichtbare) type. Beide typen leiden tot een keuze voor directe regulering.Dit gaat echter ten koste van de efficientie.De Nederlandse milieudoelstellingen zijn tot op (sub)doelgroepniveau gespecificeerd.Daarmee is een zekere mate van inefficientie ingebouwd. Dit rapportneemt desalniettemin, op basis van de adviesaanvraag van de regering, degeldende milieudoelstellingen als uitgangspunt. In het vervolg van dit hoofdstukzullen (mi1ieu)beleidsproblemen dan ook veelal op (sub)doelgroepniveauworden geanalyseerd.4.5 Praktijkvoorbeelden4.5.1 InleidingIn paragraaf 4.2 is per milieuprobleem onderscheid gemaakt tussen verschillendedoelgroepen. Dit levert enkele tientallen milieuprobleern/doelgroepcombinatiesop. In paragraaf 4.4 is gebleken dat het voor de toepassing van desituatiekenmerkenmethode en de typologie gewenst is de doelgroepen teonderscheiden. In sommige gevallen is zelfs onderscheid vereist in subdoelgroepen.Het toepassen van de methode op het milieubeleid als geheel vergthet analyseren van enkele honderden (sub)doelgroep-milieuprobleerncombinaties.Een dergelijke exercitie voert in het bestek van dit rapport te ver: deraad beperkt zich tot het geven van enkele voorbeelden. Daarbij worden Bendoelgroep (landbouw) en Ben milieuprobleem (energiegebruiWbroeikaseffect)nader uitgewerkt. Daarnaast wordt ingegaan op Ben subdoelgroep (particulierWETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID