Milieubeleid - Oapen

waar nodig, bij de bespreking van de verschillende financiele en privaatrechtelijkeinstrumenten aan de orde.Verhandelbare vergunningen (mestrechten) lenen zich minder goed voor situatieswaarin een sterke emissiereductie vereist is (zie par. 4.3.5, situatiekenmerk'milieutechnologische mogelijkheden').Tegen heffingen pleit het feit dat de internationale concurrentiepositie van deveehouderij en de EG-regels beperkende randvoonvaarden vormen, die sterkkostenverhogende maatregelen enlof specifieke terugsluizing van heffingsopbrengstenonmogelijk maken.Het leggen van heffingen op mestoverschotten (surplusheffingen) leidt totminder kostenstijging dan hefingen op de totale hoeveelheid mest. De hiervoornoodzakelijke mestboekhouding is echter fraudegevoelig, zodat handhavingproblemen op kan leveren.Statiegeldsystemen leiden (bij goed gedrag) tot beperkte kosten voor de doelgroepin vergelijking met heffingen. Een statiegeldheffing op de input veevoederkan bovendien handhavingsproblemen verkleinen omdat de inputs in bulkstromenhet land binnenkomen, terwijl de emissies diffuus zijn 25. De hoogte vanhet statiegeld kan worden gebaseerd op het gehalte aan stikstof (nitraat is eenbelangrijke bron van verzuring) en wordt geheel of gedeeltelijk teruggegevenals de veehouder aantoont dat hij zich op verantwoorde wijze van de mest heeftontdaan. Als verantwoorde verwerking wordt daarbij beschouwd een beperktebemesting van eigen pond of het inleveren bij mestbank, mestfabriek of elders.Een verplichte mestboekhouding is daarvoor een noodzakelijke aanvulling.Naast de prikkel tot inleveren zou een prikkel tot beperking van de omvangvan de overschotten kunnen worden ingebouwd door het terug te geven bedragboven een bepaalde hoeveelheid te laten dalen. Het terug te geven bedragmoetechter op een zodanig niveau blijven, dat het voor de boeren interessant blijftom de mest in te leveren. Materieel is een dergelijk statiegeld identiek aan eensurplusheffing die uitsluitend op een mestboekhouding is gebaseerd; de te verwachtenhandhavingsproblemen zijn echter kleiner. Het statiegeld kan wordengeheven bij fabrikanten en importeurs. Aanvullende maatregelen zullenwellicht nodig zijn om 'parallelle import' van veevoer te voorkomen 26.Het zal in de praktijk moeilijk zijn om ook zelf verbouwd veevoer in de heffingte betrekken 27. Het is echter de vraag of dit uit het oogpunt van het milieu alsernstig moet worden beschouwd; het is met name de import van veevoer die totmestoverschotten en overbemesting leidt.Voor kunstmest geldt vanzelfsprekend een soortgelijk statiegeldsysteem,waarbij beperkte bemesting als voorwaarde voor teruggave wordt beschouwd.Gezien de relatief lage prijs van kunstmest zou een dergelijk statiegeldvermoedelijk pas effectief zijn als het een veelvoud is van de prijs daarvan.Het geschetste systeem geeft, mits statiegeld en overschotheffing hoog genoegzijn, de rundveehouderij en de intensieve veehouderij een financiele prikkelom het 'verdwijnen' van stikstof door overbemesting en illegaal dumpen tevoorkomen. Wellicht kunnen nadere afspraken (convenanten) met de bedrijfstakkeneen waardevolle aanvulling op het geschetste instrumentariurn vormen.BestrcdingsmiddelenIn tabel 4.4 is gebleken dat met name de akkerbouw, de bollenteelt, de fruitteelten de kastuinbouw bijdragen aan de verspreiding van bestrijdingsmiddelen in"1 E. van der Voet. J.B. Witmond en G. Huppes. Stofstotiegeld voor stikstof en fosfor, Dee1 I: Somenvotting; CML-mededelingennr: 54. Centrum voor Milieukunde. Rijksuniversiteit Leiden, blz. I."1 Te denken valt aan een systeem waarbij aanvoer van veevoerop de boerderij wordt aangemerkt als het belastbare feit, en waarbijfabrikanten en importeurs een voorheffing innen. Het feit dat uitgaven aan zelf 'zwart' ge'importeerd veevoer niet als kosten kun-nen worden opgevoerd bij de inkomsten- dan we1 vennootschapsbelasting. kan parallelle import helpen voorkomen.27] Zie ook C. van der Houwen, Regulerende heffingen op kunstmest en krochtvoer ter bestrijding van de mest- en ommoniakproblemo-tiek in de melkveehouderij; Landbouwuniversiteit. Wageningen. 1991. blz. 41.15 4 WETENSCHAPPELLIKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID