Milieubeleid - Oapen

5.4 De adviesaanvraag nader beschouwdDe regering heeft de raad verzocht in twee fasen een advies uit te brengen. Indit rapport over de eerste fase is op verschillende plaatsen gebleken dat destringente scheiding tussen doelstellingen en instrumenten aanleiding geefttot onbevredigende analyses en conclusies. Een nadere uitwerking vanconcepten van duurzame ontwikkeling, waarmee ook de doelstellingen van hetmilieubeleid ter discussie waren gesteld, zou tot een meer volledig en evenwichtigrapport hebben geleid. In de tweede fase van de advisering, waaroverde raad eind 1992 zal rapporteren, wordt daarop teruggekomen. Nietteminmeent de raad met dit rapport toch een weg te wijzen waarlangs de gesteldedoeleinden eerder, efficienter, effectiever en wellicht ook in grotere legitimiteitkunnen worden bereikt dan met de bestaande toepassingen van het instrumentarium.In de beschrijving van de typische karakteristieken van het milieubeleid alseen bijzonder species van overheidsbeleid (hfdst. 2) wordt duidelijk gemaaktwaarom het milieu als publiek goed een beleid vraagt waarin individuelebelangen worden opgeofferd aan de groepsbelangen van toekomstige generaties(verg. de opoffering van de individuele belangen en de groepsbelangen nuin de waterschappen). De mogelijkheden om dit beleid te voeren worden inhoofdstuk 3 beschreven, met speciale aandacht voor de minder gebruikelijkeinstrumenten zoals financiele instrumenten alsook instrumenten die gerekendworden tot het privaatrecht en de sociale regulering.De achtergrond van deze bijzondere aandacht is dat de doelstellingen die deregering zich met het NMP, NMP-plus en andere beleidsdocumenten op hetgebied van het milieu heeft gesteld ingrijpende veranderingen vereisen in hetgedrag van instellingen en individuele burgers. Het traditionele instrumentarium,waarbij de overheid een bepaald gedrag voorschrijft of verbiedt, is danook ontoereikend om de beoogde gedragsverandering te bewerkstelligen. Dientengevolgeworden burgers en instellingen in toenemende mate geconfronteerdmet een woud aan regels, procedures en vergunningen. Vanwege de centralerol die de overheid bij het functioneren van de huidige milieuwetgevinginneemt, is er dan ook sprake van een onbeheerste cumulatie van taken enlasten. De handhaving van het milieubeleid schiet hierdoor nu a1 ernstigtekort en verdraagt geen verdere uitbreiding van het takenpakket van deoverheid.Een bestendig milieubeleid vergt eenvoudige structuren en mechanismen diehet mogelijk maken het maatschappelijk functioneren met een minimum aanoverheidsingrijpen te richten naar de geaccepteerde milieudoeleinden. Op denduur zal de wetgeving daarop ingericht moeten worden. De aard van de milieuproblematiekblijft evenwel vereisen dat de overheid bij de oplossing daarvaneen op zijn minst aansturende rol blijft vervullen. Want gegeven de discrepantietussen de feitelijke beschikbaarheid van milieuwaarden als hulp- engrondstof (op pond van een te lage of geheel geen prijs) bij produktie enconsumptie en de op grond van de doelstellingen te stellen eisen, vergt vaststellingvan grenzen aan de aard en de omvang van de economische ontwikkelingvrijwel steeds een collectieve beslissing. Dit brengt met zich mee dat deoverheid eveneens een belangrijke plaats zal innemen bij de handhaving vandie grenzen en bij de wijze van toedeling van de overeengekomen ruimte aanafzonderlijke activiteiten. Deze functie van de overheid in de verwezenlijkingvan de milieudoelstellingen betekent echter niet dat zij de enige motor achterhet milieubeleid kan zijn en dit ook geheel zelf dient te realiseren.De vraag naar de keuze van het beleidsinstrumentarium dient tegen dezeachtergrond te worden geplaatst. Ook in het kader van een meer algemeenbeleid van deregulering en een tot kerntaken terugtredende overheid dientWETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID