Milieubeleid - Oapen

vinden. De kassen die Nederland rijk is, verbruiken zo'n 114 PJ oftewe181 procentvan het energiegebruik in de landbouw, dit is 13 procent van het (finale)verbruik. Aan de verzuring levert de rundveehouderij als gevolg van de overbemestingvan het grasland, met zowel kunstmest als dierlijke mest, eenbijdrage door de uitstoot van ammoniak. De intensieve veehouderij levertrechtstreeks via NH3-emissie en indirect door de afzet van de overtollige mesteen bijdrage aan de verzuring (zie par. 4.2). Ook de beschermde teelt draagt alsgevolg van het gebruik van zwavelbevattende stookolie bij aan het verzuringsprobleem.Aan de vermesting leveren rundveehouderij (door overbemesting)en de intensieve veehouderij (door het grote mestoverschot) een grote bijdrage.Wat betreft het milieuprobleem verspreiding zijn het met name de bestrijdingsmiddelendie de problemen veroorzaken: in de akkerbouw (m.n. de grondontsmetting),de bollenteelt (eveneens grondontsmetting) en de beschermdeteelt en fruitteelt door het grote aantal bestrijdingen (in kassen soms lx perweek en in de fruitteelt zo'n 15x per seizoen). Het milieuprobleem verspillingbetreft met name het meer dan teelttechnisch noodzakelijke gebruik vanbestrijdingsmiddelen en plantenvoedingsstoffen. Als gevolg van een zeer lageratio van de prijs van de inputs en de prijs van de outputs is de neiging tot overgebruikgroot ('baat het niet, het schaadt ook niet'). In veel gevallen is debedrijfsgrootte en de bedrijfsstructuur zodanig dat vanuit een bedrijfseconomischeinvalshoek verspilling (in teelttechnische en milieutechnische termen)wordt bevorderd door te nauwe vruchtrotaties edof eenzijdige teeltsystemen.In het meerjarenprogramma Gewasbescherming heeft de regering deze problemenonderkend. Tevens is een aantal oplossingsrichtingen uitgewerkt. Watbetreft de venvijdering zijn de intensieve veehouderij met de overtollige mesten de beschermde teelt met de restanten van de steenwolcultuur de belangrijkstemilieuprobleemveroorzakers. Verstoring wordt als milieuprobleem veroorzaaktdoor de intensieve veehouderij via de produktie van stank en door debeschermde teelt via de overdaad aan licht. Verdroging is een milieuprobleemdat wordt bewerkstelligd door grootschalige wateronttrekking ten behoevevan de beregening van grasland en de be'invloeding van de grondwaterspiegelten behoeve van de rundveehouderij en de akkerbouw.Na deze globale analyse, die slechts bedoeld is als een illustratie, is de typologietoegepast op deze subdoelgroep-milieuprobleem-combinaties, zoals weergegevenin tabel 4.5. Opvallend is, dat veel problemen in de categorieen 3 en 4van de typologie vallen. Dit komt voort uit het feit, dat enerzijds alle subdoelgroepenuit een groot aantal bedrijven bestaan, terwijl anderzijds veel emissiesvan de landbouw hetzij goed meetbaar, hetzij via inputs of anderszins benaderbaarzijn. Emissies die niet meetbaar en moeilijk benaderbaar zijn, betreffenalleen de verzuring; bij deze emissies is er geen duidelijke relatie tussen emissieen input, omdat met name de wijze waarop men met de mest omgaat deammoniakemissie bepaalt. In de meeste andere gevallen maken de plaatsgebondenheiden de sterke samenhang tussen emissies en inputs (bijv. tussenmest en veevoer) de landbouw tot een relatief beheersbare sector.Gegeven de meetbaarheid of benaderbaarheid van emissies en het aantalbronnen zijn met name de kosten van gedragsverandering bepalend voor deinstrumentkeuze. In veel gevallen is er sprake van een grote afstand tussenBTM (Best Technical Means) en PP (Present Practice). Belttechnisch enmilieutechnisch moeten de vruchtrotaties vaak ruimer zijn. De toediening vanplantenvoedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen per eenheid produkt en pereenheid van oppervlak kan lager zijn, doch de huidige praktijk is als gevolgvan bedrijfsgrootte en bedrijfsstructuur vaak gedwongen tot inzet van grotehoeveelheden van deze inputs. Dit wordt nog versterkt door de relatief lageprijs van plantenvoedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen. Het toenemendemilieubewustzijn heeft met name in Nederland a1 een vermindering van deinzet veroorzaakt. De vergeleken met andere landen desondanks hoge inzetals totaal kan worden verklaard uit de bijzondere produktiestructuur van deWETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID