Milieubeleid - Oapen

3.3.5 Mogelijkheden en beperkingenIn de voorgaande paragrafen werd ingegaan op de merites van het privaatrechtin theoretische zin. In deze paragraaf dient zich de vraag aan naar de meer concretemogelijkheden. Bij deze verkenning staat de wenselijkheid voorop vanhet ontlasten van de publiekrechtelijke taken van de overheid. Naar zal blijken,vergt dit soms andere publiekrechtelijke figuren dan thans gebruikelijk.Allereerst zal worden bezien in hoeverre het huidige privaatrecht beter kanworden benut voor het realiseren van de doelstellingen van het milieubeleid envervolgens in hoeverre deze - verdergaand - gediend zijn bij een wijziging vanhet privaatrecht zelf.3.3.5.1 Benutten huidige mogelijkheden privaatrechtVerhandelbare vergunningenEen met het oog op de verdelingsproblematiek interessant instrument is defiguur van de verhandelbare (overdraagbare) vergunning respectievelijkhet vervuilingsrecht, waarbij vervuiling ondenverp van eigendom wordt.De economische aspecten van dit instrument worden aan de orde gesteld inparagraaf 3.4.In Nederland komt de figuur met name voor in de landbouwsector (visserijlicenties,viscontingenten voor tong en schol, mestrechten, melkquota) en isvoorts we1 gebruikt in de sfeer van het goederenvervoer over de weg. In demilieuwetgeving wordt dit instrument daarentegen zelden of niet gebruikt.In de Verenigde Staten bestaat veel ruimer ervaring met dit instrument opmilieuterrein. Met de recente wijzigingvan de Clean Air Act is de mogelijkheidvan het gebruik daarvan als instrument voor de verdeling van de beschikbareruimte voor uitstoot van stoffen in de lucht, algemeen op federaal niveau ingevoerd.In essentie komt het instrument van de verhandelbare vergunning er op neerdat de totale beschikbare ruimte voor milieuvervuiling als gevolg van eenbepaalde stof of activiteit, zowel in een ruimtelijk als temporeel goed omschreveneenheid, collectief wordt vastgesteld. Daarna wordt die beschikbareruimte verdeeld in afzonderlijke aandelen welke in de vorm van vergunningenof anderszins, a1 dan niet tegen betaling, aan vervuilers worden uitgegeven endoor hen onderling kunnen worden verhandeld. Het moge duidelijk zijn dateen dergelijk systeem complementariteit impliceert van publiek- en privaatrecht.Er is echter we1 een geheel ander soort vergunning vereist dan thansgangbaar is in het milieurecht. De gebruikelijke milieuvergunningen zijn perbedrijf of onderdeel ge'individualiseerde documenten, die zich niet of slechtsmet de gehele vestiging aan andere bedrijven laten overdragen en waarbij hetin feite gaat om de vaak zeer gedetailleerde voorwaarden die eraan verbondenworden. In het kader van de vergunningverlening worden doorgaans metbetrekking tot de uitstoot respectievelijk lozing van verschillende stoffen enandere vormen van milieubelasting eisen gesteld, waarbij de plaats van vestigingen de produktiewijze mede bepalend zijn voor die eisen. In het huidigesysteem is immers het moment van uitgifte van de vergunning bepalend,welke uitgifte doorgaans gepaard gaat aan tijdrovende procedures van besluitvorming,coordinatieproblemen en beroepsprocedures, die evenredig toenemenmet het aantal vergunningen. Tegen deze achtergrond moet het strevengezien worden om in de milieuwetgeving te komen tot een zo groot mogelijkeconcentratie van vergunningen en besluitvorming.In een systeem van verhandelbare vergunningen zullen deze zijn toegespitst opde lozing van afzonderlijke stoffen of het verrichten van bepaalde activiteitendie eenduidig in relatie staan tot een bepaalde milieubelasting. Een optimaleverdeling van het beschikbaar geachte draagvermogen van het milieu vereistMILIEUBELEID