Milieubeleid - Oapen

Geografische schaal van de effectenHet NMP onderscheidt milieuproblemen naar schaalniveau in lokale, regionale,fluviale, continentale en mondiale problemen. De schaal van de milieu-effectenheeft implicaties voor de wijze waarop problemen kunnen worden bestreden.Ideaal gesproken zou een instrument moeten worden ingezet op hetschaalniveau waarop het milieuprobleem speelt; de bestaande regelkringenzijn echter vaak op een andere grondslag georganiseerd. Voor het oplossen vanproblemen met een fluviaal, continentaal of mondiaal schaalniveau is derhalveinternationale samenwerking edof coordinatie als regel een noodzakelijkevoonvaarde. Een dergelijke internationale afstemming zal op meer problemenstuiten, naarmate de door te voeren maatregelen ingrijpender zijn.Internationale coordinatie van milieubeleid kan betrekking hebben op de doelstellingen,waarbij de instrumentkeuze aan de betrokken landen wordt overgelaten.Een nadeel hiervan is dat er onduidelijkheid kan ontstaan over demate waarin kostenverschillen tussen landen worden veroorzaakt door hetzijcomparatieve voor- en nadelen, hetzij de inzet van verschillende milieu-instrumenten.Dit kan landen of blokken er toe bewegen handelsbelemmeringendoor te voeren, hetgeen tot suboptimale situaties leidt lo.Naast het ecologisch schaalniveau van de milieubeleidssituatie speelt het economischschaalniveau een belangrijke rol. Het economisch schaalniveau wordtbepaald door de reikwijdte van internationale concurrentie; het betreft enerzijdsde geografische omvang van de markt waarop de Nederlandse bedrijfstakopereert en anderzijds de grootte van het gebied van waaruit buitenlandseconcurrenten op de Nederlandse markt actief kunnen zijn. Het invoeren vansterk kostenverhogende maatregelen op een lager schaalniveau dan het economischschaalniveau heeft directe gevolgen voor de concurrentiepositie vanbedrijven binnen dat lagere schaalniveau. Als men de concurrentiepositie nietwil aantasten, moet het schaalniveau van kostprijsverhogend beleid minstenseven groot zijn als het schaalniveau van de markt. Deze constatering geldt nietalleen voor financiele instrumenten, maar ook voor kosten voor de doelgroepals gevolg van directe regulering en convenanten (zie het situatiekenmerk'hoge kostedwelvaartsverlies'). Evenmin zijn dergelijke kwesties beperkt totdoelgroepen die uit bedrijven bestaan. Ook personen zullen in bepaalde gevallennaar het buitenland uitwijken (grenstanken).Zoals aangegeven in paragraaf 2.4, zijn het ecologisch schaalniveau en het economischschaalniveau in veel gevallen niet even groot. In dergelijke gevallenis de meest ideale regelkring gelijk aan het grootste van de twee schaalniveaus.In situaties waarin het economisch schaalniveau groter is dan het ecologischschaalniveau kan milieubeleid dat in een te kleine regelkring wordtgevoerd ongewenste verplaatsingseffecten oproepen; in het omgekeerde gevalontstaan ecoloaische 'lekken'. De raad acht een actieve rol van Nederland en deEG bij het bereiken van internationale 'trade-offs' noodzakelijk voor het bereikenvan de meest optimale regelkring in het milieubeleid.Indien internationale coordinatie op onoverkomelijke problemen stuit, kan opeen lager schaalniveau uiteindelijk een moeilijke afweging tussen economischeen milieubelangen nodig zijn. De invloed van internationale ontwikkelingenop de mogelijkheden voor beleid wordt meer diepgaand beschreven inhoofdstuk 5.'1 Zie 00kW.C.H. No6 en 6A.G. van Bergeijk. 'Vrijhandel en het milieu'; EconomischStotistische Berichten. 30 januari 1991.76e iaargangnc 3793.