Milieubeleid - Oapen

overheid en anderzijds burgers en bedrijven niet denkbeeldig 26. Te beginnenbij de formulering van de doelstellingen en eindigend bij oplegging, vaststellingen tenuitvoerlegging van sancties komt formele en informele bei'nvloedingvoorHoe problematisch de handhaving kan worden, moge blijken uit de huidigesituatie waarin met de wet strijdige situaties moeten worden toegelaten in hetkader van het zogenaamde gedoogbeleid. Ook a1 slagen de betrokken ministerserin hierin sterke beperkingen aan te brengen door dit beleid op overmachtsenovergangssituaties toe te spitsen, iedere vorm van het beleidsmatig toestaanvan onwettig handelen bergt het gevaar in zich van ondermijning van dewet op een breder terrein3.2.3 ConclusiesDe voorkeur in het milieubeleid tot nu toe voor directe regulering is verklaarbaarop grond van de theoretisch grote precisie en doeltreffendheid van ditinstrumenttype.Hierboven kwam een aantal veranderingen in wetgeving en besluitvormingsorganisatieaan de orde dater op is gericht de in de praktijk tekort schietendeeffectiviteit en efficiency van het milieubeleid verder te vergroten. Dezeverbeteringen nemen echter de problemen niet weg die verband houden metessentiele kenmerken van directe regulering. Er zal steeds sprake zijn van eeneenzijdige vertaling door de overheid van macroproblemen naar dwingende, opmicroniveau te handhaven gedragsvoorschriften. Relatief hoge uitvoeringskostenzijn hierbij onvermijdelijk, tenvijl natuurlijke prikkels tot milieuvriendelijk(er)gedrag achterwege blijven. Hoe preciezer de sturing is die beoogdwordt des te verder zullen de uitvoeringskosten stijgen en des te lastiger zaleen behoorlijke handhaving zijn. De theoretisch grotere effectiviteit kan hierdoorachterwege blijven en het normatieve gehalte van de regelgeving kan erverder door worden aangetast. Als men evenwel hierom meer globaal tracht testuren en meer algemene voorschriften worden gehanteerd, verliest directeregulering bij voorbaat haar voordeel ten opzichte van financiele instrumenten.Voldoende reden om directe regulering volledig terzijde te schuiven leverendeze, zeer algemeen geformuleerde bezwaren niet op. We1 is duidelijk, medegelet op de ervaringen totnogtoe, dat de inzet van uitsluitend directe reguleringallken tekort zal schieten als het gaat om het bereiken van de gewenstevergaande gedragsveranderingen. De bezwaren geven aanleiding tot eenterughoudender toepassing van het instrument, voor zover dit mogelijk iszonder aan de effectiviteit van het beleid afbreuk te doen.Naarmate de beoogde gedragsverandering essentieler is - in verband met deomvang van een risico, vereiste snelheid van handelen, de ernst van de verontreinigingof anderszins - zal er meer reden zijn de grote effectiviteit die directeregulering in beginsel mogelijk maakt, te benutten.16] Zie bijv. M.C.V. Aalders, Industrie, milieu en wetgeving. De hinderwet tussen symboliek en effectiviteit; Groningen. Wolters Noord-hoff, 1984. De auteur ziet het onderhandelen overigens niet als een volledig negatief verschijnsel."1 Voor uitvoeriger overzichten van omvang en oorzaken van de problemen op het terrein van handhaving zij verwezen naar dediverse wetsevaluaties, die - deels in opdracht van de regering - zijn uitgevoerd, het rapport Rechtshandhaving, enz. Een over-zicht van evaluaties wordt gegeven in N.J.M. Nelissen, opxit.Onomstreden is dat de handhavingsproblemen nog altijd ernstig zijn, al zal een situatie waarin 70% van de volgens een wet (deHinderwet) vergunningplichtige inrichtingen niet beschikt over een vergunning die aan alle eisen voldoet, achterhaald zijn.Diverse stelselmatige pogingen tot verbetering hebben slechts in beperkte mate geholpen en konden ook niet meer dan dat;betere opzet van en formuleringen in de wetgeving, meer mankracht, betere coordinatie tussen betrokken instanties, en dergelijkezijn niet in staat om alle oorzaken weg te nemen."1 Notitie Gezamenlijk beleidskader inzake het terugdringen van het gedogen van milieuovertredingen, d.d. 10 oktober 1991,Tweede Kamer 199111992, 22 343, nr. 2. Nadere beschouwingen onder meer bij P1.J. van Buuren, 'Gedogend besturen in hetmilieurecht'; Milieu en recht, februari 199 1, blz. 66 e.v. en bij M. Oosting, 'Het bestuur zal handhaven'; Bestuursrecht, februari 199 1,blz. 41 e.v.WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID