Milieubeleid - Oapen

hoeveelheid Ox, autokilometers met Oyl treinkilometers. Een directe ingreep inzijn voorkeuren middels een 'bevel' laat K geen keuze, maar gebiedt of verbiedthem iets. Als gevolg hiervan wordt de budgetlzjn een punt (bijv. punt A, op eenautoloze zondag), dat een keuzegedrag uitsluit. Indien echter ook de mogelijkheidvan ontduiking wordt beschouwd, ontstaat opnieuw een keuzeprobleem,waarbij de voordelen van het realiseren van eigen voorkeuren worden afgewogentegen de mogelijke nadelen van sancties. Een aanpassing van de transactievoorwaardenmanipuleert de keuzeparameters, waardoor K tot nieuwe keuzes komtin P2 en PB. Overreding, danwel cultuurverandering in het algemeen, kan K ertoe bewegen bij gelijkblijvende financiele parameters zijn voorkeursschema teherzien in I', en naar P', te gaan.Figuur 2.1Het keuzegedrag gemodelleerd, met mobiliteit als voorbeeldStel de overheid wil de mobiliteit als zodanig terugdringen door een verhogingvan de benzine-accijns en een gelijkwaardige vermindering van de subsidie ophet openbaar vervoer, waardoor de prijsikwaliteitsverhouding tussen auto- entreinkilometers niet wordt aangetast. K wordt nu geconfronteerd met een reeledaling van zijn mobiliteitsbudget tot DE en een onveranderde prijdkwaliteitsverhoudingDEO = ABO (de nieuwe budgetlijn DE loopt parallel aan de oudeAB). De nieuwe omstandigheden dwingen K tot gedragsaanpassing; hij moet detering naar de nering zetten en wijkt uit naar een lager bevredigingsniveau methet daarbij passende voorkeursschema I,. In punt P, vindt hij nu een nieuw evenwichttussen nut en offer, bij Ox, autokilometers en Oy, treinkilometers. Gesteldkan worden dat de vermindering van zijn reele mobiliteitsbudget een inkomenseffectheeft gegenereerd ten belope van xlxz in termen van autokilometers (y,yzin termen van treinkilometers).Stel vervolgens dat de overheid alleen het autogebruik wil terugdringen dooreen verhoging van de benzine-accijns die, tenville van de vergelijkbaarheid,evenveel opbrengt als de hiervoor besproken maatregel (en die dus eenzelfdeinkomenseffect heeft, opnieuw bepaald door de budgetlijn DE en uitgedrukt inhet aantal autokilometers xlxz). Omdat alleen het autogebruik getroffen wordt,gaat het nu om een wijziging van de prijsikwaliteitsverhouding van auto entrein. De nieuwe verhouding wordt uitgedrukt door de hellingshoek ACO, en Kwordt geconfronteerd met een nieuw mobiliteitsbudget AC, waarin de ruilvoetWETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID