Milieubeleid - Oapen

Verhandelbare vergunningen hebben in situaties met technologische mogelijkhedennet als heffingen het voordeel, dat zij aan bedrijven zelf de keuze latenover de wijze van emissiereductie. Van belang hierbij is of het vergunningensysteemzodanig wordt opgezet dat het tijdpad van de reducties (op macroniveau)wordt vastgelegd.1. Vastgelegd tijdpadIndien het emissieplafond van jaar tot jaar is vastgesteld, bieden verhandelbarevergunningen minder dan regulerende heffingen de mogelijkheid omdecentraal het tijdstip van emissiereducerende innovaties te kiezen. Berekeningenvan Wiersma over de eerder genoemde elektriciteitscentrales gevenaan, dat zonder gespecificeerd tijdpad 'emissieruil' evenals regulerende heffingentot 12 procent kostenbesparing leidt in vergelijking met het bestaandebeleid. Bij een gegeven tijdpad kan echter slechts 5 procent kostenbesparingworden bereikt E. Een vastgelegd tijdpad leidt in combinatie met ambitieuzedoelstellingen en een sterke (mi1ieu)technologische ontwikkeling uit het oogpuntvan efficiency tot minder gunstige resultaten.2. Geen vastgelegd tijdpadVerhandelbare vergunningen zonder gespecificeerd tijdpad (bijv. vergunningendie de totale emissies in tien jaar tijd vastleggen) kennen eveneens ernstigenadelen in situaties met ambitieuze reductiedoelstellingen in combinatie met(potentieel) goede technologische mogelijkheden. De oorzaak ligt ditmaal in deonzekerheid die vrijwel altijd heerst over omvang en tempo van de technologischeontwikkelingen. Indien een deel van de doelgroep op basis van te optirnistischeverwachtingen over de eigen toekomstige emissiereducties in het beginvan de betreffende (lange) periode te veel vergunningen verkoopt, zal de prijsaanvankelijk laag zijn, en aan het eind van de periode als gevolg van een grotevraag sterk oplopen, met alle gevolgen van dien (bedrijfsbeeindigingen).De geschetste nadelen van beide typen verhandelbare vergunningen gelden insituaties met ambitieuze reductiedoelstellingen. Dergelijke doelstellingen zijnmomenteel van toepassing op de belangrijkste terreinen van het milieubeleid.Naarmate het milieubeleid zich in de toekomst meer gaat richten op hetverdelen van reeds (nagenoeg) bereikte emissieplafonds, zullen verhandelbarevergunningen een geschikter instrument worden.Aansprakelijkheid biedt de doelgroep een grote mate van vrijheid bij hetkiezen van de mate waarin en het tijdstip waarop financiele aansprakelijkheidsrisico'sworden vervangen door schonere of veiliger technologie. Aansprakelijkheidmaakt net als regulerende heffingen een kostenoptimale verdeling,tussen doelgroepleden Bn in de tijd, van emissiereducties mogelijk.Het onderhandelingsproces dat vooraf gaat aan het sluiten van een convenantbiedt mogelijkheden voor de doelgroep om invloed uit te oefenen op omvang entempo van emissiereducties. Aangezien echter convenanten doorgaans voorlangere perioden worden afgesloten, zullen nieuwe technologische mogelijkheden,die onverwachts naar voren komen in de periode waarop het convenantbetrekking heeft, minder snel ingang vinden dan bij aanwezigheid van regulerendeheffingen. Evenzo kunnen technologische tegenvallers de uitvoeringvan het convenant frustreren.Op basis van deze ovenvegingen kan worden geconcludeerd dat de aanwezigheidvan technologische mogelijkheden pleit voor financiele instrumenten en/of systemen van aansprakelijkheid. Indien de technologische mogelijkhedenbovendien moeilijk voorspelbaar zijn, zijn regulerende heffingen het te prefererenfinanciele instrument. Ook systemen van aansprakelijkheid zijn indergelijke situaties efficient.Is]D. Wiersma, op.cit.MlLIEUBELElD